Γράφει η Τζένη Μ. Αλαίσκα
Δικαίωση - Συγχώρεση
Πολλοί άνθρωποι γύρω μας έχουν υπάρξει θύματα εγκλήματος και βιώνουν όλες τις αρνητικές συνέπειες αυτού, οι ίδιοι αλλά και οι οικείοι τους.
Μετά από μία εγκληματική ενέργεια το θύμα αντιμετωπίζει μία αλυσιδωτή σειρά αντιδράσεων, η ένταση των οποίων μπορεί και να μην ξεπεραστεί ποτέ ανάλογα με το είδος του εγκλήματος και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες αυτό συνέβη.
Τα θύματα επιδεικνύουν άρνηση να ενταχθούν στο οικογενειακό και εργασιακό πλαίσιο με επιτυχία και αρκετές φορές καταφεύγουν σε αυτοτραυματισμούς.
Οι αναμνήσεις του άσχημου συμβάντος πυροδοτούνται από μία απλή εικόνα ακόμη και από μία μυρωδιά και είναι τόσο έντονες που αισθάνονται ότι το έγκλημα διαπράττεται ξανά.
Οι «αναδρομές», αυτές προκαλούν φόβο, θυμό, δυσκολία συγκέντρωσης, ευερεθιστότητα, αυπνίες, ψυχοσωματικές καταστάσεις, κρίσεις πανικού, ζαλάδες, πόνους στο στήθος, πονοκεφάλους, διατροφικές διαταραχές, άγχος, κατάθλιψη.
Το θύμα θυματοποιείται εκ νέου και αναπτύσσει συναισθήματα ενοχής. Αυτό αποτελεί τρομερό λάθος αλλά πρέπει να επισημανθεί ότι αυτά τα ενοχικά συναισθήματα υποβάλλονται πολλάκις από τον κοινωνικό περίγυρο. Επιβάλλεται να γνωρίζουμε ότι το θύμα δεν φταίει ποτέ για το έγκλημα. Ο μόνος υπεύθυνος είναι ο δράστης.
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, στις εθνικές νομοθεσίες έχει εισαχθεί ένας σημαντικός αριθμός ρυθμίσεων που συμβαδίζουν με τις αρχές του αντεγκληματικού προτύπου της αποκαταστατικής ή επανορθωτικής δικαιοσύνης βάζοντας μέσα στο πλαίσιο και τον δράστη. Οι απαρχές του εν λόγω μοντέλου χάνονται στα βάθη των αιώνων και ανάγονται στην αριστοτελική σκέψη.
Οι λόγοι που οδήγησαν τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, αρχικά, να στραφεί σε αυτόν τον τρόπο διευθέτησης του εγκληματικού φαινομένου είναι αρκετοί. Η υπερφόρτωση των φορέων του επίσημου κοινωνικού ελέγχου και ο υπερπληθυσμός των καταστημάτων κράτησης είναι δύο από αυτούς. Η παραβατικότητα και η εγκληματικότητα των ανηλίκων αποτέλεσε διεθνώς ένα πρόσφορο πεδίο για την εφαρμογή αυτών των επανορθωτικών πρακτικών μιας και θεωρήθηκε ότι αυτές είναι σε θέση να λειτουργήσουν διαπαιδαγωγικά για τους δράστες ικανοποιώντας ταυτόχρονα τις ανάγκες των παθόντων.
Οι αντιλήψεις αυτές, στη χώρα μας, αποτυπώθηκαν στο ν. 3189/2003 όπου η συνδιαλλαγή ανάμεσα στον ανήλικο δράστη και το θύμα με στόχο την έκφραση συγγνώμης και την εξώδικη διευθέτηση των συνεπειών της πράξης εν γένει εντάχθηκε στα αναμορφωτικά μέτρα που προβλέπονται στο αρ.122 ΠΚ.
Αναμφισβήτητα αυτό αποτελεί ένα τεράστιο θέμα το οποίο, σίγουρα, η γράφουσα δεν μπορεί να αναλύσει ενδελεχώς στο παρόν άρθρο. Είναι όμως ελπιδοφόρο όταν μία ομάδα ανθρώπων καταπιάνεται με δύσκολα θέματα με σκοπό να ενημερώσει και προβληματίσει το κοινό μέσα από μία πολιτιστική πράξη. Αυτό πρόκειται να γίνει με την παράσταση «Η Συγχώρεση» που θα παρουσιαστεί από το Θεατρικό τμήμα του Λαογραφικού Ομίλου «Οι Κρηταγενείς» στις 3 και 4 Μαΐου στην αίθουσα Δ. Μπόγρη. Η κα Μαρία Βασιλείου, σκηνοθέτιδα της παράστασης αναφέρει συγκεκριμένα για το έργο:
«Σε μια εποχή που η Δικαιοσύνη δοκιμάζεται, η ατιμωρησία και η αδικία βασιλεύει, έρχεται μία νέα, παγκόσμια τάση που αναζητά να φέρει μεταβολές στο ποινικό δίκαιο, η οποία ονομάζεται Αποκαταστατική δικαιοσύνη.
»Σύμφωνα με τις αρχές αυτής της πρακτικής συναντάται μία ομάδα ανθρώπων που έχουν διαπράξει έγκλημα με μία άλλη ομάδα αποτελούμενης από θύματα με παρόμοια τυπολογία εγκλήματος. Το θύμα και ο δράστης επικοινωνούν συναινετικά για την επίλυση θεμάτων που απορρέουν από το ποινικό αδίκημα που έχει διαπραχθεί, με τη βοήθεια ενός τρίτου αμερόληπτου προσώπου.
»Όταν έρχεται η στιγμή οι θύτες να ζητήσουν συγγνώμη, η τέχνη συναντά την επιστήμη και το σενάριο την πραγματικότητα. Ο Νισσήμ, η Ισμάλ, η Τίμη και ο Μάξιμος, σε μία ανοιχτή ψυχοθεραπευτική συνεδρία, συναντούν τον Γκρεγκ, τη Νάγια, τη Σεσίλια και την Φοίβη και φωτίζουν με τη βοήθεια της Ζωής και της Φανής την σύγχρονη κοινωνία κάτω από το άγρυπνο μάτι της Πανδώρας.
»Αν θέλετε να μάθετε τις ιστορίες τους και να μοιραστούμε τις εμπειρίες τους που μπορεί να είναι και δικές σας, σας καλούμε να παρακολουθήσετε αυτή την παράσταση»
Τα θύματα ζητούν Δικαίωση και οι θύτες επιζητούν την Συγχώρεση. Δύσκολο το έργο της Επιστήμης της Ψυχολογίας αλλά και της Δικαιοσύνης που αποτελεί την ύψιστη αρετή ώστε οι άνθρωποι να συνυπάρχουν αρμονικά μέσα σε ένα κράτος με ευνομία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου