Ο Μιλτιάδης της τριήρους, η τριήρης του Μιλτιάδου ή τίποτα απ’ τα δυο;

Παραμονές της γιορτής της Ναυμαχίας χτυπάει το κινητό. Στην άλλη άκρη της γραμμής ο Μιλτιάδης Σπυριδόπουλος, πόντιος εξ Έβρου. Κατάγεται από τη Σάντα του Πόντου και φέρει βαριά ιστορία στην πλάτη του, μιας και αρχηγός της πόλης εκείνης ήταν ο προπάππους του, ο Σπαθάρος Ευκλείδης Σπυριδόπουλος, επικεφαλής αντάρτικων σωμάτων κατά των Τούρκων. 

Ήταν, μάλιστα, εκείνος που κατά τους διωγμούς εις βάρος των Ποντίων οδήγησε τα γυναικόπαιδα της περιοχής του στην Ελλάδα, ενώ το αντάρτικο σώμα, του οποίου ηγείτο, δεν παραδόθηκε και συνέχισε να πολεμά κατά των Τούρκων.

 

     «Θα κάνουμε τίποτα κάτω φέτος;» με ρώτησε ο Μιλτιάδης. Για τέταρτη χρονιά με δικά του έξοδα μετακίνησης έρχεται στα Σαλαμίνια, έχοντας μαζί του ένα πλούσιο αρχειακό υλικό. 

Πολλοί θα ήθελαν να το είχαν στην κατοχή τους, μιας και αποτελείται από φωτογραφίες, δημοσιεύματα εποχής και βίντεο σχετικά με την τριήρη «Ολυμπιάς». Τοποθετεί το φωτογραφικό του υλικό περιμετρικά του κτίσματος αναμονής επιβατών στον μόλο του Καματερού και αφηγείται στους επισκέπτες της τριήρους όλη την ιστορία της. 

Η δική μου συνδρομή περιορίζεται στο να του εξασφαλίσω έναν προτζέκτορα, δυο-τρία καλώδια και δυο ηχεία για τον υπολογιστή του. 

Κι όποτε συζητούμε μαζί, μου λέει: «Μα η φυσική παρουσία της τριήρους είναι εδώ, στη Σαλαμίνα! Εδώ χρειάζεται να βρίσκεται. Σε αυτά τα νερά. Κάντε κάτι!».

      Κρίμα που εφέτος απαγορεύτηκε η είσοδος στο κοινό επί του πλοίου. Κορονοϊός; Μα, είναι ανοιχτός χώρος! Πολεμικό πλοίο; Ναι, είναι. Μα η τριήρης δεν διαθέτει κάποιον σύγχρονο πολεμικό εξοπλισμό που θα γίνει αντικείμενο επιβουλής!

     Ξαναγυρνώ στον Μιλτιάδη. 

Απόστρατος αξιωματικός πλέον του Πολεμικού Ναυτικού, με σπουδές και μεταπτυχιακά στην Ιστορία της Ναυτιλίας και μέλος του πρώτου πληρώματος της Ολυμπιάδος από τα εφηβικά του χρόνια, κουβαλάει μέσα του όλες εκείνες τις πανανθρώπινες αξίες της αρχαίας ελληνικής παιδείας, την ειρήνη, το θάρρος, την ανδρεία, τον σεβασμό στο διαφορετικό, την αλληλεγγύη των λαών. 

Μέσα από την ατομική του μνήμη οριοθετεί τη συλλογική μνήμη όλων μας. Γιατί οι αφηγήσεις του είναι συλλογική αυτογνωσία, είναι αξία που περιέχει διδακτικές εμπειρίες.

     Σήμερα, βέβαια, πολλοί έχουν στο μυαλό τους πως ο ατομισμός, η μαγκιά, η λαμογιά και το ρίξιμο του άλλου είναι αυτό που μετράει. Μήπως αυτή η επιλογή είναι λανθασμένη; Μήπως χρειάζεται να επιστρέψουμε στις παραδοσιακές μας αξίες και την ιστορία μας; 

Μήπως ο Μιλτιάδης αποτελεί τελικά ένα παράδειγμα ανθρώπου με όραμα και αποφασιστικότητα; 

Η τριήρης, λοιπόν, δεν είναι του Μιλτιάδη, ούτε ο Μιλτιάδης είναι της τριήρους. Τίποτα από τα δύο δεν ισχύει. 

Γιατί απλά η τριήρης-σύμβολο είναι το μέσο για κάποιον να εμφυσήσει στους άλλους την Ιστορία, τη συλλογική μας ύπαρξη, το όραμα του ελληνικού πολιτισμού. Όπως ακριβώς δηλαδή κάνει ο Μιλτιάδης.