Αποτελεί κοινή παραδοχή πως οι σύγχρονες κοινωνίες έρχονται καθημερινά αντιμέτωπες με έναν επίμαχο προβληματισμό στον τομέα της δικαιοσύνης, την επιβολή της θανατικής ποινής ή την απόρριψή της.
Πρόκειται για ένα θέμα που έρχεται ανά τακτά διαστήματα στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος.
Ο σπουδαίος Ιταλός διαφωτιστής Cesare Beccaria υποστήριζε ότι σκοπός της ποινής δεν είναι η εκδίκηση. Ωστόσο ένα υποδειγματικό απόφθεγμα δεν αρκεί για να καλύψει την έκταση ενός τόσο σημαντικού προβληματισμού.
Άλλωστε , κάθε νόμισμα έχει δύο πλευρές.
Στρέφοντας στον αέρα το ‘νόμισμα’ αυτό, ερχόμαστε αντιμέτωποι με την δυνατότητα να αντικρύσουμε τις όψεις του. Κοιτώντας την μία πλευρά, κανείς κρίνει πως το δικαίωμα να αφαιρείται μία ανθρώπινη ζωή δεν παραχωρείται στα δικαιώματα του σύγχρονου ανθρώπου. Μία υπέρτατη δύναμη, μία φυσική κατάσταση, ίσως ένας Θεός είναι ο υπεύθυνος για την ημερομηνία λήξης της ανθρώπινης ζωής.Παράλληλα, η θανατική ποινή αποτελεί προσβολή και κατάφωρη παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, ενώ εκδηλώνει μια πράξη που αποκτηνώνει τον άνθρωπο και ελάχιστα συντελεί στην αποτροπή διάπραξης εγκληματικών πράξεων. Συνάμα, η εξόντωση κάποιου καταδικασμένου που έχει διαπράξει ειδεχθή εγκλήματα καταργεί την ουσία της επιβολής των ποινών και κλυδωνίζει την πολιτισμική πρόοδο και την εξέλιξη πολιτισμένων προσωπικοτήτων. Άλλωστε , η θανατική ποινή είναι μια απόλυτη ενέργεια που δεν επιδέχεται διαβάθμιση. Είναι πιθανή ,επομένως , η περίπτωση της δικαστικής πλάνης των στημένων δικών σε καθεστώτα που δεν φημίζονται για την δημοκρατία τους.
Στην αντίπερα όχθη, φημολογείται ότι η γενική πρόληψη του εγκλήματος εξασφαλίζεται καλύτερα με την διατήρηση της θανατικής ποινής. Είναι μία αντίληψη που χαίρει εκτίμησης στα ανατολικά κυρίως κράτη. Σύμφωνα με την αντίληψη αυτή, η επιβολή της από την Πολιτεία δηλώνει άμεσα το ενδιαφέρον της για την προστασία των πολιτών και επιδρά αποτρεπτικά στην διάπραξη παρόμοιων εγκλημάτων. Επιπλέον , ένα μεγάλο φάσμα της κοινωνίας εξαίρει την σημασία της ποινής αυτής στον εκμηδενισμό του κινδύνου απόδρασης βαρυποινιτών. Αποτυπώνοντας ωστόσο την αποδοχή της θανατικής ποινής σε ρεαλιστικές συνθήκες, η θανάτωση του εγκληματία αποτελεί πράξη δικαιοσύνης και ικανοποιεί το αίσθημα περί δικαίου, ‘απαλύνοντας’ τον πόνο των συγγενών και φίλων του θύματος, ενώ ταυτόχρονα, με την προϋπόθεση της άμεσης εκτέλεσης, αποφεύγεται η κατασπατάληση υπέρογκων οικονομικών δαπανών που το κράτος χρειάζεται για την συντήρηση των φυλακών.
Οι αντιφάσεις γύρω από το ζήτημα της ‘εσχάτης των ποινών’ δεν αφήνουν περιθώριο για την απόδοση μιας ολοκληρωμένης άποψης. Σε κάθε περίπτωση , ωστόσο , σημασία έχει ο σωφρονισμός και η αναμόρφωση του χαρακτήρα ενός εγκληματία. Το σύστημα ‘’ οφθαλμός αντί οφθαλμού’’ διαπνέεται από αναχρονιστικό χαρακτήρα που δεν συνάδει με το δημοκρατικό επίπεδο των σύγχρονων κοινωνιών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου