Δρ Ευρυπίδης Στ. Στυλιανίδης*
Η θέσπιση μιας νέας γενιάς δικαιωμάτων καθίσταται αναγκαιότητα για την προστασία του ανθρώπου, του ατόμου και του πολίτη, όπως π.χ. το δικαίωμα ισότητας στην πρόσβαση (άρθρο 5Α Συντάγματος) που διασφαλίζεται όταν όλοι οι πολίτες μπορούν να διαθέτουν Η/Υ και γνωρίζουν να τον διαχειρίζονται, δηλαδή δεν είναι ψηφιακά αναλφάβητοι, και η πολιτεία τούς προσφέρει δίκτυο WiFi όπου κι αν κατοικούν στη χώρα
Ο κόσμος αλλάζει γρήγορα και απρόβλεπτα με αποτέλεσμα οι αποφάσεις του εθνικού νομοθέτη να φαίνονται ξεπερασμένες ακόμα και τη στιγμή που ψηφίζονται.
Η διεθνής οικονομική κρίση, η πανδημία, η κλιματική αλλαγή, η μαζική μετακίνηση πληθυσμών, η φτηνή και ανεξέλεγκτη τηλεργασία, η διεθνοποίηση και κυρίως η χειραγώγηση της ενημέρωσης (Fake News) πολλαπλασιάζει αντί να περιορίζει προβλήματα με τρόπο που η αίσθηση της ελευθερίας που μας προκάλεσε αρχικά η παγκοσμιοποίηση να μας προσγειώνει απότομα στον εγκλωβισμό μας εντός ενός παγκόσμιου χωριού.
Παραδοσιακά δικαιώματα που κατοχυρώθηκαν μετά από μεγάλους αγώνες και θυσίες της ανθρωπότητας περιορίζονται, κλονίζονται και αμφισβητούνται.
Η εργασιακή ασφάλεια απειλείται από τη φτηνή τηλεργασία που προσφέρεται από κάποια αναπτυσσόμενη αγορά του πλανήτη προς ένα ανεπτυγμένο κράτος ή από τη γενικευμένη εφαρμογή της ρομποτικής. Η ελευθερία κίνησης, συνάθροισης και συνεργασίας υποκαθίσταται από τα follows και τα like του Διαδικτύου. Η ελευθερία της πληροφόρησης, που φάνηκε να δυναμώνει μέσα από το πέρασμα από την παθητική ενημέρωση των Ηλεκτρονικών Μέσων στην αμφίδρομη ενεργητική ενημέρωση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, απειλείται από την ανωνυμία των bloggers και την κατάρρευση της υπερπληροφόρησης που γεννά Fake News, τα οποία δεν επιτρέπουν την πληροφορία να μετατρέπεται σε γνώση και τη γνώση να μετεξελίσσεται σε εμπειρία, δηλαδή σε σοφία.
Η προστατευόμενη σφαίρα της ιδιωτικότητας, το άσυλο της κατοικίας και της οικογενειακής ζωής καταρρέουν σε μεγάλο βαθμό από τον Μεγάλο Αδελφό, που με ευκολία σπάει τα προσωπικά δεδομένα μας, προσφέροντάς τα ως λάφυρα στα χέρια του οποιουδήποτε τοπικού ή διεθνούς παίκτη, που θέλει να τα εκμεταλλευτεί κερδοσκοπώντας επικίνδυνα.
Η ίδια η δημοκρατία απειλείται από επικίνδυνους δημαγωγούς που με εργαλείο το έξυπνο κινητό τους παρακολουθούν πού είμαστε, τι κάνουμε και σχολιάζουν ανώνυμα ή επώνυμα διαμορφώνοντας την κοινή γνώμη. Ο καθένας μας εκούσια ή ακούσια γίνεται ένας κακός ρεπόρτερ του διπλανού του.
Ακόμα και το δικαίωμα στην εκπαίδευση ή στην υγεία μπορεί να υπονομευτεί από τη δήθεν πολυφωνία μιας πλουραλιστικής, αλλά επιδερμικής και συχνά ανεύθυνης ενημέρωσης που δεν υπακούει στους αυστηρούς κανόνες της επιστημονικής έρευνας.
Η νέα πραγματικότητα αλλάζει και τους όρους της εθνικής ή της παγκόσμιας πολιτικής. Κυβερνοπόλεμοι μεταξύ κρατών επιδιώκουν να διαμορφώσουν ακόμα και εκλογικά αποτελέσματα στις εκλογές των μεγάλων δυνάμεων ή να λύσουν τις διαφορές ενός αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ πολυεθνικών εταιρειών που δυνάμωσαν περισσότερο από τα κράτη. Με αφορμή την παγκόσμια διακυβέρνηση δημιουργούνται ακόμη και διεθνή διευθυντήρια που υποδεικνύουν στα κοινοβούλια τι να ψηφίσουν, στους λαούς ποιον να εκλέξουν και στις κυβερνήσεις με ποιον να τα βρουν και ποιον να πολεμήσουν, χωρίς βεβαίως ίχνος δημοκρατικής νομιμοποίησης των αποφάσεων.
Ολη αυτή η απροσδόκητη εξέλιξη όμως, τι ειρωνεία, είναι απόλυτα «δημοκρατική», διότι αφορά τη μοίρα όχι μόνο των μικρών κρατών, αλλά και των υπερδυνάμεων, αφού επηρεάζει καταλυτικά τη ζωή των λαών τους.
Το ερώτημα που τίθεται διλημματικά είναι: «Μπορούμε να εμποδίσουμε τις εξελίξεις και τον κόσμο που έρχεται ή πρέπει να προετοιμαστούμε για να τον διαχειριστούμε καλύτερα;»
Η απάντηση είναι σαφώς υπέρ της δεύτερης εκδοχής. Η διεθνοποίηση των προβλημάτων απαιτεί διεθνή συνεργασία για τη λύση τους. Τα κράτη και οι διεθνείς οργανισμοί πρέπει από κοινού να αναλάβουν την ευθύνη της πολιτικής και να μην την αφήσουν σε εξωθεσμικά κέντρα.
Τα εθνικά συντάγματα πρέπει να διαφυλάξουν αυστηρά τον αξιακό κώδικα του κάθε εθνικού πολιτισμού και τους αναλλοίωτους κανόνες μιας ποιοτικής δημοκρατίας.
Η θέσπιση μιας νέας γενιάς δικαιωμάτων καθίσταται αναγκαιότητα για την προστασία του ανθρώπου, του ατόμου και του πολίτη, όπως π.χ. το δικαίωμα ισότητας στην πρόσβαση (άρθρο 5Α Συντάγματος) που διασφαλίζεται όταν όλοι οι πολίτες μπορούν να διαθέτουν Η/Υ και γνωρίζουν να τον διαχειρίζονται, δηλαδή δεν είναι ψηφιακά αναλφάβητοι, και η πολιτεία τούς προσφέρει δίκτυο WiFi όπου κι αν κατοικούν στη χώρα.
Πάνω όμως από όλα χρειάζεται μια νέα νοοτροπία απεξάρτησης από τα Social Media και μια νέα κουλτούρα διαχείρισής τους, ώστε να αξιοποιούμε τα πλεονεκτήματά τους ως εργαλεία, χωρίς να γινόμαστε εμείς τα θύματα της τεχνολογίας. Η ανθεκτικότητα και η μετεξέλιξη της δημοκρατίας μας εξαρτάται όχι μόνο από τη εκπαίδευση, αλλά κυρίως από την παιδεία των πολιτικών και των πολιτών. Τη ραγδαία τεχνολογική πρόοδο (τεχνητή νοημοσύνη, ρομποτική, βιοτεχνολογία κ.λπ.) πρέπει να τη συμπληρώσει η εξέλιξη και η ολοκλήρωση των ανθρωπιστικών επιστημών που προάγουν τις ανθρώπινες αξίες, τη βιοηθική, τα χρηστά ήθη, τη νέα γενιά δικαιωμάτων.
Η πανδημία είναι μια παγκόσμια αλλά και μια εθνική πρόκληση για να επικαιροποιήσουμε τις πανανθρώπινες αξίες μας, να θωρακίσουμε την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να αναβαπτίσουμε την ποιότητα της δημοκρατία μας.
*Βουλευτής Ροδόπης της Νέας Δημοκρατίας και επίκουρος καθηγητής Νομικής Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου