Διαδρομή στο χρόνο

Γράφει ο Παναγιώτης Βελτανισιάν

Φιλόλογος-Λαογράφος

Στις 17 Μαΐου συμπληρώθηκαν 350 χρόνια συνεχούς λειτουργίας της Ιεράς Μονής Φανερωμένης Σαλαμίνος, ενός από τους σημαντικότερους μοναστηριακούς χώρους της Σαλαμίνας και ενός εκ των μεγαλύτερων προσκυνημάτων της χώρας μας. Σε ιδιόχειρο σημείωμά του ο Όσιος Λαυρέντιος γράφει ότι το 1670 μαΐου-17 ήλθα εγ٬ο ο ευτελείς λαυρρέντιος εις το νυσιν της λεγομενης το επίκλην σαλαμίνας και ανακένισα το μοναστήριο οπου ητονε εριμομομένο από κερούς.

Σύμφωνα με τις παραδόσεις, κατά το δεύτερο μισό του 17^ου αιώνα ένας μεγαρίτης χωρικός, ο Λάμπρος Κανέλος, ονειρεύτηκε τρεις φορές στον ύπνο του την Παναγία να τον προτρέπει να μεταβεί στην Κούλουρη και να ανοικοδομήσει τον εκεί ερειπωμένο ναό της. 

Τα όνειρα αυτά σίγουρα συντάραξαν τον ψυχισμό του ευσεβούς χωρικού, ο οποίος αμέσως, ένθερμος πίστης, κατευθύνθηκε στην παραλία του Μεγάλου Πεύκου αναζητώντας πλοιάριο, για να περάσει στην απέναντι ακτή της Σαλαμίνας και να εκτελέσει την εντολή της Παναγίας. 

Μη βρίσκοντας, όμως, κάποιο περαματιάρικο πλοίο εκείνη την ώρα, ενδόμυχα προσευχήθηκε και τότε μέσα από γλυκύτατη μουσική ξεχώρισε τη φωνή της Παναγίας να τον προτρέπει να ρίξει την κάπα του στη θάλασσα και πατώντας πάνω σε αυτήν να περάσει το θαλάσσιο πέρασμα. Χωρίς δισταγμό, ο Λάμπρος Κανέλος χρησιμοποίησε το πανωφόρι του και κατάφερε να διαπλεύσει τα θαλάσσια στενά και να αποβιβασθεί στην ακτή της Σαλαμίνας.

      Από τα νέα επιστημονικά δεδομένα μπορούμε με βεβαιότητα να ισχυριστούμε πως οι εργασίες της πλήρους ανακαίνισης του ναού (ανύψωση στέγης και  τρούλου) έγιναν μεταξύ των ετών 1719 και 1732 (το τελευταίο έτος είναι εκείνο της έναρξης των αγιογραφικών εργασιών), και πως το σημερινό μνημείο είναι έργο της τρίτης δεκαετίας περίπου του 18ου αιώνα και όχι του τέλους του 17ου αιώνα, όπως είχε υποστηριχθεί. Ουσιαστικά πρόκειται για έργο του γιού και διαδόχου του Λαυρεντίου στην ηγουμενία της Μονής, Ιωακείμ Α΄, ο οποίος πραγματοποίησε το όραμα και την επιθυμία του πατέρα του.

    

ΥΠΟΤΙΤΛΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ

1. Το μοναστήρι της Κούλουρης

2. Η Πορτάρα. Πρόκειται για την πόρτα εισόδου του τείχους των Μεγάρων, η οποία μεταφέρθηκε στη μονή, λίγο πριν το 1887, έτος προσωρινής εγκατάστασης του Ναυστάθμου στα κελλιά, οπότε και διανοίχθηκε η σημερινή είσοδος. Η παλιά είσοδος του μοναστηριού βρίσκεται σε μερική χρήση στη νότια πλευρά.