Μνημονιακές συνταγές προωθεί το Βερολίνο

Μάριος Χριστοδούλου

Οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου επιμένουν σε πολιτικές αντιμετώπισης της πανδημίας που δεν θα γίνουν βαρίδι για τις οικονομίες τους, αλλά η Γερμανία με τους δορυφόρους της προκρίνουν ως «φάρμακο» την πιστωτική γραμμή ενισχυμένων όρων (ECCL) έως 2% του ΑΕΠ.

Στην κόψη του ξυραφιού κινούνται όλες οι οικονομίες της ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων και η ελληνική που προσμένει μια «λευκή επιταγή» από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να μπορέσει να καλύψει τον λογαριασμό της ζημιάς από τον κορονοϊό.
Το Eurogroup της προσεχούς Τρίτης θεωρείται ιδιαίτερα κομβικό για την κατάληξη που θα έχει η πρόταση για την έκδοση του ευρωομολόγου ή για τη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού ταμείου ή κάποιου άλλου υβριδικού πλαισίου χρηματοδότησης που δεν θα συνοδεύεται από αυστηρούς οικονομικούς/πολιτικούς όρους και ανταλλάγματα, όπως συνέβη στην περίπτωση της Ελλάδας με τα μνημόνια.

Ολες οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, και κυρίως η Ιταλία και η Ισπανία που ζουν μιαν ασύλληπτη τραγωδία με τον κορονοϊό, επιμένουν σε πολιτικές αντιμετώπισης της πανδημίας που δεν θα είναι βαρίδι για τις οικονομίες τους.
Απέναντί τους βρίσκονται η Γερμανία με τους δορυφόρους της (Ολλανδία, Αυστρία, Φινλανδία) που αντιτίθεται στα κορονο-ομόλογα, προκρίνοντας ως φάρμακο στη μάχη κατά της οικονομικής κρίσης την πιστωτική γραμμή ενισχυμένων όρων (ECCL).
Ωστόσο, το μεγάλο ζητούμενο είναι το με ποιους όρους θα μπορεί κάποιο κράτος να κάνει χρήση της ECCL (άντληση πόρων 2% του ΑΕΠ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας-ESM), δεδομένου ότι η συνθήκη του ESM παρέχει τη σχετική πιστωτική γραμμή μαζί με μνημόνια και προαπαιτούμενα, ενώ η Γερμανία και οι στενοί σύμμαχοί της που ελέγχουν απόλυτα τις αποφάσεις του ESM, συνηθίζουν να συνοδεύουν τη συναίνεσή τους σε δάνεια από τον Μηχανισμό με επαχθείς πολιτικούς όρους, όπως πολλές φορές έχει συμβεί με την Ελλάδα, από το 2010 και μετά.
Η υιοθέτηση μιας τέτοιας λύσης από την ευρωζώνη είναι σαν να παίζει με τη φωτιά, στιγματίζοντας τις χώρες (αλλά και τα ομόλογά τους που θα κριθούν λιγότερο ασφαλή σε σχέση με τα άλλα) που θα κάνουν χρήση της ECCL.

Συμμαχίες

Με αυτά τα δεδομένα η Αθήνα θα βρίσκεται τις επόμενες τρεις ημέρες σε έντονες διεργασίες και σε ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας με Ρώμη, Παρίσι και Μαδρίτη στο πλαίσιο συγκρότησης ενός κοινού μετώπου που θα διεμβολίσει το γερμανικό τείχος, μολονότι η ίδια βρίσκεται σε αναμμένα κάρβουνα με την κατάσταση που επικρατεί στο εσωτερικό της.
Ο κορονοϊός έχει νεκρώσει όλο τον παραγωγικό ιστό της χώρας, κατεβάζοντας με αυτόν τον τρόπο τον διακόπτη των κλάδων που κινούν την οικονομία. Αρμόδια στελέχη θεωρούν πολύ κρίσιμες τις επόμενες 55 ημέρες, ώς το τέλος Μαΐου.
Μέχρι στιγμής, έχουν ανακοινωθεί μέτρα 6,8 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα οποία:
■ Η αποζημίωση ειδικού σκοπού των 800 ευρώ αφορά 1,7 εκατ. εργαζομένους (το 81% των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα).
■ Τα μέτρα ανακούφισης/διευκόλυνσης των επιχειρήσεων καλύπτουν περίπου 800.000 επιχειρήσεις ή το 76% του συνόλου.
■ Στην περίμετρο κάλυψης βρίσκονται 700.000 ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων, δηλαδή το 75% του συνόλου.
Σε ό,τι αφορά την κατανομή τους αυτή έχει ως εξής:
■ Η αναστολή των φορολογικών υποχρεώσεων ανέρχεται σε 2,1 δισ. ευρώ.
■ Η αναστολή των ασφαλιστικών υποχρεώσεων σε 1,6 δισ. ευρώ.
■ Η οικονομική ενίσχυση ειδικού σκοπού σε 1,4 δισ. ευρώ.
■ Η «επιστρεπτέα προκαταβολή» σε 1 δισ. ευρώ.
■ Οι πρόσθετες δαπάνες υγείας και η έκτακτη οικονομική ενίσχυση των εργαζομένων στη δημόσια υγεία και την πολιτική προστασία σε 700 εκατ. ευρώ.
■ Η ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα σε 150 εκατ. ευρώ.

Κίνδυνος φτωχοποίησης

Παρά τα μέτρα στήριξης ο κίνδυνος φτωχοποίησης των κοινωνικών στρωμάτων είναι πολύ μεγάλος, αφού τα νοικοκυριά χάνουν ένα μεγάλο μέρος του εισοδήματός τους, κινδυνεύοντας να «κυλήσουν» στην ανέχεια μη μπορώντας να ανταποκριθούν σε βασικές βιοποριστικές ανάγκες και ανελαστικές υποχρεώσεις.
«Θα επικαιροποιούμε και θα εμπλουτίζουμε το πακέτο των παρεμβάσεων στη βάση των νέων δεδομένων, αλλά το πρόβλημα είναι ότι αν η καταιγίδα συνεχιστεί για μήνες ακόμα θα εξαντληθεί η δεξαμενή των ταμειακών διαθεσίμων του Δημοσίου και θα πρέπει να βρεθούν άλλες πηγές ρευστότητας», έλεγε χαρακτηριστικά κυβερνητικός παράγοντας.
Για το οικονομικό επιτελείο κομβικής σημασίας είναι ο λογαριασμός της κρίσης να γίνει στο τέλος και η πληρωμή του να απλωθεί σε όσο το δυνατόν πιο μεγάλη διάρκεια χρόνου για να επιταχυνθεί η ανάκαμψη.
Στον αγώνα για την παροχή ρευστότητας το υπουργείο Οικονομικών διαπραγματεύεται με τους εταίρους μια μετακύλιση των πληρωμών του χρέους προς το μέλλον, ώστε να αξιοποιηθεί ο αντίστοιχος δημοσιονομικός χώρος. Είναι ένα ποσό το οποίο φτάνει τα 5 δισ. ευρώ και μπορεί να συνδυαστεί με μια άμεση εκταμίευση των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα.
Το θέμα επρόκειτο να συζητηθεί στο Eurogroup του Ιουνίου, αλλά η κρίση που έχει δημιουργήσει ο κορονοϊός ίσως τελικά αφήσει και ένα θετικό αποτύπωμα για την Ελλάδα.

Ρέγκλινγκ και Σολτς διαφημίζουν τα «πλεονεκτήματα» του ESM

«H ώρα για ευρωπαϊκή αλληλεγγύη είναι τώρα», είναι ο τίτλος άρθρου του επικεφαλής του ESM που δημοσιεύτηκε χθες ταυτόχρονα σε 15 ευρωπαϊκές εφημερίδες (στην Ελλάδα στην «Καθημερινή»), στο οποίο ο Κλάους Ρέγκλινγκ, όπως έχει κάνει επανειλημμένα τις τελευταίες μέρες, «κάνει πλάτες» στη γερμανική άρνηση για έκδοση κορονο-ομολόγου. Κατά τον Γερμανό διευθύνοντα σύμβουλο του ESM, η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη πρέπει να εκφραστεί με χρηματοδοτήσεις από τους υπάρχοντες θεσμούς.
Στη συνέχεια, αφού επικροτεί τις προτάσεις της Κομισιόν, προβάλλει τα πλεονεκτήματα των προληπτικών πιστωτικών γραμμών: «Τα χρήματα μπορούν να ρεύσουν πολύ γρήγορα όταν μια χώρα χρειάζεται επείγουσα υποστήριξη», παραλείποντας την κρίσιμη λεπτομέρεια: είναι δανεικά, με τόκο, όρους και προαπαιτούμενα, ήτοι... ολίγον μνημόνια.
Στην ίδια λογική και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Ολαφ Σολτς, συστήνει τα χρηματοδοτικά εργαλεία του ESM, αλλά «χωρίς προηγουμένως να υποβάλλονται σε χρονοβόρες διαδικασίες αξιολόγησης από αξιωματούχους που θα προτείνουν πολιτικές, όπως συνέβαινε την περίοδο της κρίσης...», παραβλέποντας ωστόσο ότι κάτι τέτοιο θα απαιτούσε αλλαγή των κανονισμών.
Για το οικονομικό επιτελείο κομβικής σημασίας είναι ο λογαριασμός της κρίσης να γίνει στο τέλος και η πληρωμή του να απλωθεί σε όσο το δυνατόν πιο μεγάλη διάρκεια χρόνου.

Πηγή: efsyn.gr