Η ΣΑΛΑΜΙΝΑ ΚΑΙ Η ΘΑΛΑΣΣΑ 9.500 χρόνια ιστορία... Ένα σημαντικό συνέδριο, που έγινε στην Σαλαμίνα

του Μάνου Κιλημάντζου / ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο 2 και 3 Φεβρουαρίου 2019 η εκδήλωση για το συνέδριο «Η ΣΑΛΑΜΙΝΑ ΚΑΙ Η ΘΑΛΑΣΣΑ» που στηρίχτηκε και στελεχώθηκε από τον Εξωραϊστικό Σύλλογο Καματερού Σαλαμίνας κι από το Τ.Ε.Λ. Αμπελακίων.

Στην ήδη πυκνή και εξαιρετικού επιπέδου πνευματική δραστηριότητα της Σαλαμίνας προστέθηκε και το συγκεκριμένο συνέδριο, ιδέα και πραγματοποίηση του φιλολόγου και εξαιρετικού λαογράφου Παναγιώτη Βελτανισιάν και των άξιων συναδέλφων του.

Με τέτοιους δασκάλους, αλλά και με την στήριξη των τοπικών κοινωνιών, η Σαλαμίνα στην κυριολεξία «βράζει» από πνευματική κι καλλιτεχνική παραγωγή!

1η ΜΕΡΑ

Μετά τους χαιρετισμούς των τοπικών παραγόντων , του αντιπεριφερειάρχη κ. Χατζηπέρου, της δημάρχου κ. Νάνου οι ομιλητές, άρχισαν να βάζουν το κοινό στο πνεύμα τις εκδήλωσης!

Ακολουθεί μία «τηλεγραφική» παρουσίαση των ομιλιών:

1η ενότητα : Μία θάλασσα μνήμης

*Η φιλόλογος κα Μαίρη Κανάκη (Γιατί η θάλασσα...) με μία λυρική παρουσίαση παιδικών αναμνήσεων και καταγραφών περιέγραψε την σχέση των μικρών Σαλαμινίων με την θάλασσα, τις δραστηριότητες, τις χαρές, τις λύπες κι τις λαχτάρες.

*Ο αρχαιολόγος κ. Γιάννης Χαιρετάκης ανέφερε το πλήθος των αρχαίων συγγραφέων που αναφέρονται στην Σαλαμίνα και την σχέση της με την θάλασσα. Ανέλυσε τις ονοματολογίες των παράκτιων περιοχών και νησίδων και κατέληξε με την περιγραφή των τρόπων και ονομασιών των αρχαίων μεθόδων αλιείας.

*Η επίσης αρχαιολόγος κα Πολύμνια Συνοδινού έκανε την αναφορά της στην αρχαιολογία των μικρών νήσων της Ν.Α. Σαλαμίνας, αναλύοντας την σχετική μεθοδολογία κάνοντας μνεία για τα ευρήματα ειδικώτερα στο Περανήσι (εποικισμός τον 7ο π.Χ. αιώνα , νομίσματα, αλιευτικά εργαλεία, κεραμικά, κλπ.) και την Αταλάντη (αναφορές Στράβωνα, πρωτοβυζαντινά ευρήματα, ίσως και κάποιο είδος τροπαίου από την ναυμαχία της Σαλαμίνας.

Στο διάλειμμα ο μαθητής του λυκείου Αμπελακίων Γιώργος Καραβάνας «ταξίδεψε» τους ακροατές με την κιθάρα του.

*Η κα Σωτηρία Λαϊβερά , φοιτήτρια τμ. Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, παρουσίασε τον Φάρο της Σαλαμίνας στην θέση Κολώνες και το ακρωτήριο Κόγχη. Ανέλυσε την ιστορία του από το 1901, περιέγραψε το κτίσμα του ανακηρυγμένου ιστορικού διατηρητέου μνημείου, το οποίο όμως δεν έχει δεχτεί την παραμικρή φροντίδα των αρμοδίων με εμφανή κίνδυνο ακόμη και κατάρρευσης.

2η ενότητα : Οι μνήμες των Στενών

*Οι κες Πέρσα Λαζάρου (μουσικός, δντρια 1ου Γυμν. Σαλαμίνας) και Ισιδώρα Μπίλλια (φιλόλογος 1ου Γυμν. Σαλαμίνας), ανέλυσαν την σύνδεση της εκπαίδευσης με τον πολιτισμό με την ενεργό συμμετοχή των μαθητών (ενεργός πολίτης – ενεργός μαθητής) περιγράφοντας τις δραστηριότητες του 1ου Γυμν. Σαλαμίνας στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα ERASMUS στους τομείς Μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι, αρχεία, βιβλιοθήκες. Η έρευνα πεδίου διεξήχθη στον οικισμό των Αμπελακίων της Σαλαμίνας.

*Η κα Ευγενία Σοφρά, φοιτήτρια Ελληνικού Πολιτισμού στο ΕΑΠ, παρουσίασε προβολή με την ιστορία του Πολεμικού Ναυστάθμου της Σαλαμίνας, κλείνοντας με εξαιρετικό πράγματι τρόπο τις ομιλίες της 1ηςημέρας.

2η ΜΕΡΑ

3η ενότητα: Η τοπική ιστορία

*Η κα Εύη Μικρομάστορα (MSc Αρχαιολογίας) παρουσίασε την παράκτια δραστηριότητα βάσει των ευρημάτων στις τοποθεσίες Κακή Βίγλα, Πέρανι, Κούλουρη και Φανερωμένη, εντοπίζοντας τις επιρροές αυτής της δραστηριότητας στη επιστήμη, την οικονομία, τις κοινωνικές δομές, την θρησκευτική ενασχόληση, τα έθιμα και γενικά τον τρόπο ζωής στις παράκτιες περιοχές.

*Η κα Δέσποινα Πάνου (φοιτήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας) έκανε μία περιήγηση στις νησίδες του διαύλου Περάματος – Σαλαμίνας και την ιστορία τους.

*Η κα Καλλιόπη Παναγιώτου (φοιτήτρια φιλολογίας ΕΚΠΑ) περιέγραψε την αρχαιότατη (9.500 χρόνια προ εποχής μας) Ιστορία του οικισμού τωνΠαλουκιών και την ανάπτυξή της μέχρι τις μέρες μας.

*Η φιλόλογος κα Ισιδώρα Μπίλλια ανέγνωσε αποσπάσματα από το διήγημα της ΛΗΜΝΟΣ (αρματαγωγού σκάφους το 1916) με βάση το ημερολόγιο του στρατιώτη Χρ.Περδικούρη.

4η ενότητα : Τα ξύλινα τείχη

*Ο κ. Ηλίας Δρίβας (συντ. εκπαιδευτικός) παρουσίασε εικαστικές απεικονίσεις πλοίων από την ναυτική παράδοση της Σαλαμίνας (ζωγραφική, μοντέλα, γλυπτά κλπ).

Πάλι στο σχετικό διάλειμμα ο μαθητής Γιώργος Καραβάνας, ξεκούρασε το ακροατήριο εκτελώντας όμορφους σκοπούς με την κιθάρα του.

*Η κα Χρισταλένια Ξύγκη (φοιτήτρια στο τμήμα διαχείρισης Εκκλησιαστικών Κειμηλίων, της Ανωτάτης Ιερατικής σχολής Αθηνών) ανέλυσε τις τελετές και τα έθιμα καθαγιασμού των σκαφών, την αποτροπή από συμφορές αλλά και την μακροβιότητα τους. Ο ναυτικός πάντα έχει στραμμένο το βλέμμα στον ουρανό και εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους σε αυτήν την κατεύθυνση.

*Η φιλόλογος κα Κατερίνα Μπαμπίλη παρουσίασε τους τρόπους και μεθόδους ναυπήγησης αλλά και μετασκευών των σκαφών ανάλογα με την χρήση τους και έκανε μία σύντομη μνεία των ξύλινων σκαφών της Σαλαμίνας.

*Ο φιλόλογος κος Γιάννης Φουρίκης παρουσίασε στο ακροατήριο με την μέθοδο powerpoint το ναυπηγείο (το μοναδικό που απομένει στην Σαλαμίνα) παραδοσιακών σκαφών του Μήτσου Πράσινου.

*Τέλος, η ψυχή της εκδήλωσης Παναγιώτης Βελτανισιάν (Δρ λαογραφίας, φιλόλογος) ανέλυσε την μεγάλη προσπάθεια της αποδελτίωσης του νηολογίου Πειραιά σχετικά με τα ιστιοφόρα πλοία και τα ατμόπλοια της Σαλαμίνας. Μία εξαιρετική προσπάθεια που μάζεψε την ιστορία και όλες τις πληροφορίες πάνω από 600 πλοίων για την Σαλαμίνα.

Στο τέλος της εκδήλωσης διενεμήθησαν ψηφιακοί δίσκοι (DVD) με τις αναλυτικές εισηγήσεις των συμμετεχόντων.

Τελείωσε η εκδήλωση, αλλά άφησε πολλά ανοιχτά πεδία σε όποιον έχει την περιέργεια και την θέληση να επεκτείνει την έρευνα.

Και ίσως αυτή να είναι και η μεγαλύτερη επιτυχία του συνεδρίου!

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ φωτογραφίες του Μ. Κιλημάντζου ΕΔΩ.