Τάξη: Γ΄
Γυμνασίου
Μάθημα:
Ελληνική Γλώσσα - Άσκηση
Καθηγητής:
Πολυζώης Γιώργος (georgepolyzois@yahoo.com)
Ημερομηνία:
11/11/2006
Ένα γράμμα που ταρακούνησε ένα
ολόκληρο έθνος
“Ελευθεροτυπία” Τρίτη 7 Νοεμβρίου 2006. ΠΡΩΤΟΣΕΛΙΔΟ
Εκεί που τολμά ο Τύπος...
«Σε σας μιλάω, γονείς...»
«Αναμφισβήτητα σε ό,τι αφορά την πιο συγκλονιστική
είδηση από τον Τύπο και την τηλεόραση μέσα στο 2006 πρέπει να είναι η εξαφάνιση
του συνομήλικού μου και συνονόματού μου Αλέξανδρου από τη Βέροια και η ιστορία
με τον βιασμό μιας μαθήτριας της Αμαρύνθου.
Tα μαντάτα δυσάρεστα. Οι εμπλεκόμενοι, παιδιά της
δικής μου ηλικίας, και τα σενάρια εφιαλτικά.
Οι συναισθηματικές διαταραχές μέσα στην ελληνική οικογένεια μεγάλες, και
μια μανία να ανακαλύψουν συμπτώματα παραβατικά στα παιδιά τους.
Η νέα
λέξη που πιπιλίζουν σαν καραμέλα οι μεγάλοι είναι η παραβατικότητα.
Η νέα
μόδα που κατασκευάζουν οι επιστήμονες για να φωτογραφίσουν ένα παιδί άτακτο,
κακό, είναι η λεξοπαραβατική.
Ξαφνικά,
κρίνονται - απορρίπτονται παιδιά που μέχρι σήμερα ήταν λίγο πιο ζωηρά ή παιδιά
από ξένες χώρες με άλλη κουλτούρα.
Όλα αυτά
συμπληρώνονται με εκφράσεις υποτιμητικές και με πολύ - πολύ μυστήριο. Σε
ερώτηση που θα θέσουμε εμείς οι μικρότεροι: Γιατί τόση υστερία έτσι ξαφνικά;
Τόση ευαισθησία; Σπεύδουν να μας απαντήσουν ότι το κάνουν από ενδιαφέρον
ουσιαστικό και αγάπη.
Ας μην
τρελαθούμε, αγαπητοί μου γονείς, ανεκπαίδευτοι κατά τα άλλα. Από εσάς ξεκινά το
πρόβλημα.
Ναι, σε σας μιλάω. Δεν γεννιέται
κανείς έτσι ξαφνικά παραβάτης, ούτε μας χτύπησε ίωση παραβατικότητας από τη μια
στιγμή στην άλλη.
Εσείς μας
την εισάγετε μαζί με τα επώνυμα ρούχα - τα ακριβά αυτοκίνητα - τα σπίτια με τις
πισίνες. Μέσα από την τηλεόραση - τα ηλεκτρονικά παιχνίδια που μας επιβραβεύουν
με μπόνους, με έναν όρο, να σκοτώσουμε όλο και πιο πολλούς. Τέλος, μέσα από την
αλλοδαπή ανεκπαίδευτη προβληματική baby sitter.
Θα σας θέσω κάποιες ερωτήσεις και αν έχετε
θάρρος απαντήστε μας.
·
Πείτε μου, αν έχετε Θεό, πότε καθίσαμε στον καναπέ
με παρατεταμένη αγκαλιά και χωρίς την πίεση του χρόνου του στρες σαν οικογένεια
να μιλήσουμε για τους προβληματισμούς μας;
·
Να μιλήσουμε για ανθρώπους του πνεύματος και για
την πρόοδο της επιστήμης;
·
Να τρέξουμε στη φύση;
Αφήστε, εγώ θα σας πω, γιατί από
τρελό και από παιδί μόνο ακούς την αλήθεια.
Ποτέ. Με ακούτε. Ποτέ. Κάποτε όμως γινότανε. Τότε που υπήρχε το απόλυτο
μέτρο σύγκρισης. Κάποτε, που συμβιβαζόσαστε με τη φτώχεια, αλλά ήσαστε
ευτυχισμένοι γιατί ήσαστε τίμιοι. Αξιοπρεπείς. Δεν απορρίπτατε αξίες
καθημερινές και η ζωή σας είχε χρώμα, γράφατε ποιήματα, διηγήματα την ώρα της
δουλειάς.
Χωρίς να έχετε τίποτα, τα είχατε
όλα.
Σήμερα
παραβιάσατε τη συνείδηση, παύσατε μέσα σας να υποκαθιστάτε το θαυμαστικό με το
ερωτηματικό.
Σήμερα
εγκλωβιστήκατε στην καταλυτική αποχαύνωση.
Οι ανάγκες
σας είναι άλλες. Τα θέλετε όλα χωρίς να μετράτε την τσέπη σας, αλλά τον εγωισμό
σας.
Και να
τα ακριβά αυτοκίνητα, τα ακριβά ρούχα. Και να τα δάνεια και οι λογαριασμοί.
Ψέματα λέω; Αν λέω, να με κάψει ο Θεός.
Αλήθεια
δεν είναι πως όπου βρεθείτε μιλάτε για μια Λάμπρου, μια Μπεζαντάκου και ένα
νινί που σέρνει καράβια; Αλήθεια δεν είναι πως μιλάτε για παρανομίες και για
εύκολο χρήμα; - ναρκωτικά - σεξ - αδικία - όπλα - θάνατο - fame story;
Αυθάδεια και όλα αυτά μπροστά μας; Αυτό για σας λέγεται παιδεία, κουλτούρα;
Αχ
άρρωστε κόσμε, που κατοικείς στο ελληνόφωνο κρατίδιο με χαμένη μνήμη. Αχ!
γονείς εσείς, ανεκπαίδευτοι και σαλταρισμένοι, ξύλο που σας χρειάζεται. Πέστε
μου, για να μην τα πάρω, πότε είχαμε γονική παρουσία εμείς τα παιδιά του 21ου αιώνα;
Πότε καθίσαμε ήρεμα στα γόνατά σας, έτσι, για να γνωριστούμε καλύτερα, να
ανοίξουμε ένα βιβλίο του Καβάφη, του Ρίτσου, έναν Καζαντζάκη; Σαν εκείνο να
δεις που διάβαζε η γιαγιά μας σε σας, «Ένα παιδί μετράει τα άστρα». Ποτέ. Ναι,
ποτέ. Μας ακούτε νεοέλληνες και τσιφτετέλληνες γονείς; Ποτέ. Μας εκπαιδεύσατε
να ζούμε σε έναν κόσμο χωρίς αισθητική. Σε έναν κόσμο που κερδίζετε με τη
δύναμη της υποταγής, του φόβου, του όπλου, τη μαγκιά και την πνευματική
μιζέρια.
Αλλά όταν έρθει η ώρα να δείτε κατάμουτρα το
δημιουργικό σας χάλι, την κατάντια σας, αντί να προσπαθήσετε να επανορθώσετε,
λέτε πως δεν μας αναγνωρίζετε.
Προς Θεού τόσο εγωισμός, μα τόσο...»
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΣ
13 ετών
Μαθητής Α' τάξη Γυμνασίου
Βουλιαγμένης
Ερώτηση
1η: Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τις απόψεις του Αλέξανδρου και
γιατί; (τεκμηριώστε την απάντησή σας).
Τετάρτη 8 Νοεμβρίου 2006 – Η
επόμενη μέρα
Οι αντιδράσεις...
Όσο υπάρχουν Αλέξανδροι...
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ
«Κάθε οικογένεια, κάθε
ομάδα, κάθε κοινωνία έχει τα παιδιά που της αξίζουν. Υπάρχει όμως και μια
παρηγοριά. Ίσως να μην είναι ακόμα τόσο αργά... Όσο υπάρχουν παιδιά όπως ο
Αλέξανδρος, υπάρχει ακόμα ελπίδα. Καθισμένοι αναπαυτικά στο εδώλιο της χλιδής
ας μην αγνοήσουμε το "κατηγορώ" του. Γιατί αν το αγνοήσουμε, σε λίγο
θα είναι όντως πια πολύ αργά...».
Ευγένιος Τριβιζάς
Το σχόλιο του Ευγένιου Τριβιζά δεν
παραμυθιάζει ούτε χαϊδεύει τα αυτιά μας. Πώς διαπλάθονται σήμερα τα παιδιά μέσα
σε μια κοινωνία που έχει κλειστεί στο μονοδιάστατο και αλλοτριωμένο κλουβί της
κατανάλωσης και της αμφίβολης «κοινωνικής επιτυχίας»; Πώς είναι δυνατόν να
παροτρύνουμε τους μαθητές να αριστεύουν και την ίδια στιγμή να παραβιάζουμε
κάθε έννοια αξιοκρατίας, διατηρώντας τη μικρή ή μεγάλη μας εξουσία; Πόσο
απέχουν η διάπλαση από τη διαστροφή, η ανατροφή από την καταστροφή;
Ράπισμα στον
καθωσπρεπισμό μιας κοινωνίας καθηλωμένης στο μαύρο κουτί αποτελεί η επιστολή
του 13χρονου Αλέξανδρου. «Μάλλον ήρθε ο χρόνος να δούμε κατάματα και
συγκεκριμένα την αλήθεια μας ως κοινωνία, όπως εξάλλου πολλοί από εμάς
υποσχέθηκαν στην εποχή της νεότητάς τους», συμφωνούν πανεπιστημιακοί, μουσικοί,
συγγραφείς, γονείς, εκπαιδευτικοί.
Αθανάσιος Γκότοβος, καθηγητής Παιδαγωγικής στο Πανεπιστήμιο
Ιωαννίνων: «Εχω την αίσθηση ότι ως κοινωνία έχουμε βάλει τη διαπαιδαγώγηση της
νέας γενιάς στον αυτόματο πιλότο».
Για «αναξιόπιστη αγωγή» στην οικογένεια, το σχολείο, το πανεπιστήμιο, την
ευρύτερη κοινωνία, σε όλους τους παραδοσιακούς τόπους άσκησης αγωγής στη χώρα
μας κάνει λόγο ο Αθανάσιος Γκότοβος, καθηγητής Παιδαγωγικής στο Πανεπιστήμιο
Ιωαννίνων. «Μπορεί να υπάρχουν ορισμένα πράγματα στον κόσμο μας που ρυθμίζονται
αυτόματα, πάντως η αγωγή δεν είναι ένα από αυτά. Έχω την αίσθηση ότι ως
κοινωνία έχουμε βάλει τη διαπαιδαγώγηση της νέας γενιάς στον αυτόματο πιλότο
και πιστεύουμε ότι κάνουμε το χρέος μας όταν απλώς διαμαρτυρόμαστε σποραδικά
για το πενιχρό αποτέλεσμα.
Η εικόνα μιας κοινωνίας που καταγγέλλει τη
νέα γενιά ή μεγάλο τμήμα της ότι δεν έχει αποκτήσει αγωγή είναι όντως απελπιστική.
Είναι προφανές ότι την ευθύνη για το παιδαγωγικό αποτέλεσμα δεν μπορεί να την
έχει το υποκείμενο της αγωγής, αλλά οι φορείς και το θεσμικό ή πολιτισμικό
περιβάλλον μέσα στο οποίο αυτή συντελείται. Και αυτά τα περιβάλλοντα είναι
σήμερα αναξιόπιστα.
Οι υπεύθυνοι για την επίσημη παιδεία δεν
επιθυμούν καν να μάθουν τι ακριβώς συμβαίνει με το σχολείο και η εκπαιδευτική
έρευνα είναι στα αζήτητα. Είτε υποκρίνονται είτε -ακόμη χειρότερα- πιστεύουν
ότι τα ξέρουν όλα. Γι' αυτό και οι παρεμβάσεις τους είναι αναγκαστικά
ερασιτεχνικές και εν τέλει ατελέσφορες».
Ο ίδιος εκτιμά ότι «τα ηθικά αντανακλαστικά
σημαντικού τμήματος του πνευματικού κόσμου είναι αμβλυμμένα από τον εθισμό σε
μη πνευματικές πρακτικές και κυρίως στην προσοδοφόρα εξουσία. Έχουμε ως χώρα
μια παραμελημένη παιδεία και έχουμε γίνει ως κοινωνία αναξιόπιστοι δάσκαλοι. Ίσως
κάτω από αυτές τις συνθήκες να είναι αναμενόμενο να περιμένουμε από τη νέα
γενιά απλώς την προσαρμογή στην κρίση. Είναι παρήγορο ότι ένα τμήμα της -αυτό
δείχνει η επιστολή του μαθητή στην "Ε"- δεν θεωρεί και τόσο αυτονόητη
αυτή την επιλογή».
Σωτήρης Χτούρης, καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου: «Η υποκριτική
ευπρέπεια και καταδίκη του κακού αποτελεί το προπέτασμα καπνού που κρύβει την
τραγική αλήθεια, κυρίως της ίδιας της οικογένειας, που έχει κλειστεί στο
μονοδιάστατο και αλλοτριωμένο κλουβί της κατανάλωσης και της αμφίβολης
"κοινωνικής επιτυχίας"».
Για «δύσκολη και προβληματική» συμμετοχή των μαθητών στο παραδοσιακό
σχολείο κάνει λόγο ο Σωτήρης Χτούρης, καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο
Αιγαίου, ο οποίος σημειώνει ότι το σχολείο, με την κλασική του μορφή, χάνει
ολοένα και περισσότερο το νόημά του και τη νομιμοποίησή του στα μάτια των
μαθητών.
«Αλλά και η συμμετοχή των
γονιών στην κοινωνία φαίνεται κι αυτή προβληματική, είτε γιατί δίνουν αξία μόνο
στο τετράγωνο "μαύρο" κουτί που έχουν μπροστά τους είτε γιατί οδηγούν
με αντικοινωνικό τρόπο είτε πάλι γιατί χτίζουν ασύδοτα στους ελεύθερους χώρους
της πόλης. Ενίοτε, όταν αυτό τους επιβάλλεται γιατί χάνουν τη δουλειά τους και
περιθωριοποιούνται κοινωνικά. Είναι αλήθεια ότι έτσι, σε μια κατάσταση
κοινωνικής και εκπαιδευτικής απορρύθμισης, η παραβατικότητα γίνεται για τους
νέους παιχνίδι και παράσημο τιμής, όπως έγινε ήδη στην Βρετανία, όπου ο αριθμός
των "μομφών" (Asbos), που επιβάλλονται δικαστικά, έχουν μετατραπεί σε
παράσημα τιμής και πεδίο συναγωνισμού ανάμεσα στους παραβάτες. Με τον ίδιο
τρόπο, η διαπίστωση της παραβατικότητας των νέων, κυρίως στις ακραίες της
μορφές, γίνεται το πλέον πρόσφορο εργαλείο ελέγχου και ηθικής επιβολής του
ηγεμονικού κόσμου των τίμιων και ευπρεπών "μεγάλων" στους νεότερους.
Αυτή η υποκριτική ευπρέπεια και καταδίκη του κακού αποτελεί το προπέτασμα
καπνού που κρύβει την τραγική αλήθεια, κυρίως της ίδιας της οικογένειας, που
έχει κλειστεί στο μονοδιάστατο και αλλοτριωμένο κλουβί της κατανάλωσης και της
αμφίβολης "κοινωνικής επιτυχίας". Ναι, μάλλον ήρθε ο χρόνος να δούμε
κατάματα και συγκεκριμένα την αλήθεια μας, ως άτομα, ως εκπαιδευτικοί και ως
κοινωνία, όπως εξάλλου πολλοί από εμάς υποσχέθηκαν στην εποχή της νεότητάς
τους».
«Ο λόγος του μικρού Αλέξανδρου αντανακλά
εικόνες της κοινωνικής πραγματικότητας που παρουσιάζονται μέσα από τα ΜΜΕ»,
σημειώνει η Δέσποινα Σακκά,
αναπληρώτρια καθηγήτρια Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο
Θράκης.
«Φαίνεται, επίσης, ότι έχει αντιληφθεί και
κατανοήσει πολλά θέματα και κυρίως το γεγονός ότι (α) τα παιδιά γίνονται
αποδιοπομπαίοι τράγοι διαφόρων καταστάσεων και (β) οι παραβάτες κατασκευάζονται
μέσα σε δεδομένες κοινωνικές συνθήκες. Παρ' όλο που αναδεικνύει με δραματικό
τρόπο την έλλειψη εκπαίδευσης, την αλλοτρίωση των ατόμων, την κρίση στις
οικογενειακές σχέσεις, τον καταναλωτισμό κ.ά., εξωραΐζοντας το παρελθόν, ο
ίδιος με το λόγο του αποτελεί παράδειγμα ενός σκεφτόμενου ανθρώπου από τους
πολλούς που υπάρχουν, η φωνή των οποίων δεν φτάνει στα media (θυμίζω ότι από τα
media προβάλλεται μια άποψη περί σύγχρονης κοινωνίας με όλα τα χαρακτηριστικά
που αναφέρει ο μικρός Αλέξανδρος αφήνοντας απ' έξω άλλες φωνές, μία εκ των
οποίων είναι και αυτή του μικρού Αλέξανδρου). Μήπως όλα αυτά τελικά δείχνουν τη
σύγκρουση αξιών που υπάρχει στην εκάστοτε κοινωνία;».
Γιώργος Γραμματικάκης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης: «Ελπίζω μόνο
ότι όταν μεγαλώσει θα ανακαλύψει εύκολα πως εκτός από την Ελλάδα που περιγράφει
υπάρχει και η άλλη Ελλάδα, η παράλληλη, που αποτελείται από ανθρώπους που έχουν
πράγματι αξίες».
«Ελλάς των υποκριτικών
εκπλήξεων», ήταν ο τίτλος άρθρου του Γιώργου Γραμματικάκη, καθηγητή στο
Πανεπιστήμιο Κρήτης, παλαιότερα στην «Ε». «Την υποκρισία αυτή για μία ακόμη
φορά αποκαλύπτει σήμερα η επιστολή του νεαρού Αλέξανδρου. Ελπίζω μόνον ότι όταν
μεγαλώσει θα ανακαλύψει εύκολα πως εκτός από την Ελλάδα που περιγράφει με
συγκλονιστικό τρόπο υπάρχει και η άλλη Ελλάδα, η παράλληλη, που αποτελείται από
ανθρώπους που έχουν πράγματι αξίες, που μοχθούν και είναι σε διαρκή εγρήγορση
για τα παιδιά τους και τις αδυναμίες όλων μας».
«Ένα παιδί μετράει σβησμένα άστρα»,
σημειώνει εύστοχα ο Ευγένιος Τριβιζάς, εγκληματολόγος-συγγραφέας, ο οποίος
χαρακτηρίζει «δριμύ κατηγορώ» την επιστολή του Αλέξανδρου. «Ας μη γελιόμαστε
όμως. Μπορεί να είναι το πιο εύγλωττο και γλαφυρό, αλλά όχι το μόνο
"κατηγορώ".
Αν καταφέρουμε να βρούμε λίγο χρόνο για να
κοιτάξουμε με προσοχή τα πρόσωπα των παιδιών, θα διαβάσουμε στα απορημένα,
βουρκωμένα ή πεισμωμένα μάτια τους πολλά ακόμα σιωπηλά "κατηγορώ".
Άλλοι νέοι πάλι, αντί να εκτοξεύουν λέξεις
όπως ο Αλέξανδρος, εκτοξεύουν πέτρες. Οι στόχοι μπορεί να μας ξενίζουν, οι
αιτίες όμως είναι κοινές. Όταν, για να είμαστε σε θέση να προσφέρουμε στα
παιδιά μας τα αγαθά της καταναλωτικής μας κοινωνίας, τα στερούμε από το
σπουδαιότερο, δηλαδή τον ποιοτικό χρόνο μαζί τους, όταν η πνευματική τροφή με
την οποία τα ταΐζουμε αποτελείται από ένα μεγάλο ποσοστό σκουπιδιών, τότε ας
μην αγανακτούμε όταν φτάνει κάποτε στιγμή να πληρώσουμε το τίμημα του εγωισμού
και της αδιαφορίας μας. "Διάπλαση των παίδων" έλεγαν το παιδικό
περιοδικό όπου έγραψα τα πρώτα μου κείμενα. Ποιος διαπλάθει όμως σήμερα
χαρακτήρες; Πολλά από αυτά με τα οποία διασκεδάζουν σήμερα τα παιδιά. Αντί να
διαπλάθουν, διαστρέφουν, αντί να ανατρέφουν, καταστρέφουν!».
Μάνος Κοντολέων
«Όταν η κοινωνία -όχι μόνον η ελληνική, αλλά και της κάθε άλλης δυτικής
χώρας- έχει αποδεχτεί πως θα καθορίζεται από τους νόμους της αγοράς, όταν πλέον
η κατανάλωση περιλαμβάνει ανάμεσα στα προϊόντα της και την ίδια την ανθρώπινη
σκέψη, όταν όλα αξιολογούνται όχι από την προσπάθεια αλλά από το αποτέλεσμα,
τότε ας μην περιμένουμε να ζούμε μέσα σε έναν κόσμο παρόμοιο με αυτόν που
ξέραμε», υπογραμμίζει ο συγγραφέας Μάνος Κοντολέων. «Δεν αντιδρούμε ούτε ως
άτομα μήτε ως ομάδες στις εφαρμογές μιας νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Δεν
σκεφτόμαστε ως πολίτες, αλλά ως οπαδοί. Και με παθητικότητα παρακολουθούμε όλα
όσα κάποτε άλλοτε οδηγούσαν σε εξεγέρσεις. Θύματα όσο και θύτες είμαστε εμείς
οι ενήλικες. Θύματα -προς το παρόν- τα παιδιά μας... Προς το παρόν... Γιατί σε
λίγα χρόνια θα γίνουν κι αυτά θύτες. Και δεν αναζητούμε τις τύψεις μας των
συναισθημάτων μας, αλλά εφησυχάζουμε νομίζοντας πως όλα αυτά συμβαίνουν μόνο
στους άλλους. Κι αν κάποιος βάλει τις φωνές, τότε τον θεωρούμε γραφικό... ή
παιδί με αλλόκοτη παραβατικότητα...».
Διονύσης Σαββόπουλος: «Αυτό το συμπαθητικό παιδί -που όλοι κάποτε
υπήρξαμε- είπε την αλήθεια που επίσης όλοι -τώρα που μεγαλώσαμε- αποφεύγουμε:
είμαστε ημιθανείς».
«Αυτό το συμπαθητικό
παιδί -που όλοι κάποτε υπήρξαμε- είπε την αλήθεια που επίσης όλοι -τώρα που
μεγαλώσαμε- αποφεύγουμε: είμαστε ημιθανείς» παρατηρεί ο Διονύσης Σαββόπουλος.
«Η συμβατική και θολή ζωή στην οποία αφεθήκαμε και ενδώσαμε, δεν επιτρέπει
άνοιγμα ψυχής ούτε ανάμεσά μας ούτε προς τα παιδιά μας. Να το αποτέλεσμα: μια
μοντέρνα νεκρότητα. Θέλουμε άραγε να αλλάξουμε στα αλήθεια; Μα, όλοι δεν
νιώθουμε κατά βάθος ότι εδώ και 30 χρόνια, για τον εφιάλτη της καθημερινής μας
ζωής και της Παιδείας μας, ευθύνονται λίγο πολύ όλες οι κυβερνήσεις και όλοι οι
κυβερνώμενοι;
Πότε θα το παραδεχθούμε,
πότε θα το ψάξουμε αυτό; Γιατί τόσο καιρό κάνουμε πως δεν βλέπουμε; Δεν λέω ότι
έχασα κάθε ελπίδα. Κοντεύω όμως».
«Οι απόψεις του Αλέξανδρου, ο οποίος μιλά
σαν λογοτέχνης, σαν παιδί πάνω από δεκαπέντε χρόνων, είναι πέρα για πέρα
αληθινές», προσθέτει ο Λαυρέντης
Μαχαιρίτσας, μουσικός. «Όταν είσαι γονιός αυτές οι σκέψεις σε φορτώνουν
ενοχές. Μόνον ένας ψαγμένος άνθρωπος θα μπορούσε να τα εντοπίσει και να
εκφραστεί έτσι».
Φίλιππος Πλιάτσικας
«Επαψες αγάπη να θυμίζεις», λέει ένα τραγούδι του Φίλιππου Πλιάτσικα. Ο
δημοφιλής μουσικός «αναγιγνώσκει» την επιστολή του Αλέξανδρου από δύο πλευρές,
μία από την πλευρά του παιδιού που έχει χίλια δίκια και μία από την πλευρά των
γονέων. «Ο χρόνος που δεν αφιερώνεται στα παιδιά, η υποκουλτούρα που
αντικατέστησε τον πολιτισμό, η τηλεόραση που αποξενώνει και κατευθύνει
ολόκληρες γενιές πια. Από την άλλη, σκέψου όλους αυτούς τους απλούς ανθρώπους
που βομβαρδίζονται κάθε μέρα με πληροφορίες για το πώς πρέπει να ζουν, τι
πρέπει να κυνηγούν, πόσο όμορφοι ή άσχημοι πρέπει να είναι, τι σημαίνει
επιτυχία και τι αποτυχία. Βομβαρδίζονται από ήχους και εικόνες αλλόκοτες και
σιγά σιγά πείθονται ότι αυτό είναι το σωστό, αυτό είναι το in, αυτό πρέπει να
ακολουθήσουν αλλιώς θα είναι out. Φοβούνται ακόμη ότι τα παιδιά τους κάποια
στιγμή θα τους κατακρίνουν για τα ακριβώς αντίθετα από αυτά που γράφει ο μικρός
Αλέξανδρος, ότι δηλαδή είναι αποτυχημένοι σε αυτό το καινούργιο καταναλωτικό
μοντέλο που θέλει τον άνθρωπο να τρέχει πιο γρήγορα απ' όσο αντέχει».
«Τι θα πω στην κόρη μου;
Θα της πω πόσο προσπάθησα να κοιμάμαι όσο το δυνατόν λιγότερο για να μπορώ να
τη βλέπω...». Αγωνιά ο Γιώργος
Καλαμπάκας, πατέρας της Πένυς. «Πέρυσι αλλάξαμε ωράριο στη δουλειά μου, στο
αεροδρόμιο. Δεν υπήρχε άλλος τρόπος για να είμαστε όλοι μαζί. Αν δεν δουλεύουν
και οι δύο δεν γίνεται να τα βγάλεις πέρα. Το πρωί το παιδί πάει στον παιδικό
σταθμό και μετά στο σπίτι της γιαγιάς και του παππού. Μοιραία έχουμε με τη
σύζυγο τα ίδια ωράρια. Δεν μπορούσα να είμαι μαζί του όσο ήθελα. Τα λόγια του
μικρού Αλέξανδρου προβληματίζουν. Είναι ίσως η φωνή αμέτρητων άλλων παιδιών που
νιώθουν αλλά δεν μιλούν. Φοβάμαι πως όταν η Πένυ μας μεγαλώσει, μπορεί να με
ρωτήσει. Μπορεί ίσως και να με κατακρίνει όπως ο Αλέξανδρος. Θα της εξηγήσω
όμως πως έκανα ό,τι μπορώ για να καλύψω τις ανάγκες της και για να είμαι κοντά
της».
Βαγγέλης Ηλιόπουλος, συγγραφέας, εκπαιδευτικός:
«…Όσο λοιπόν υπάρχουν γονείς που μεγαλώνουν τέτοια παιδιά, τα οποία
σκέφτονται όπως ο Αλέξανδρος, όσο υπάρχουν καθηγητές που στηρίζουν τέτοια
παιδιά να μορφώνονται όπως ο Αλέξανδρος, όσο υπάρχουν παιδιά σαν τον Αλέξανδρο
τα οποία με μια γεμάτη αγάπη ματιά κρίνουν την ελληνική κοινωνία και με μια
γεμάτη αγωνία κραυγή προσπαθούν να ξυπνήσουν εμάς τους ενήλικες, ΥΠΑΡΧΕΙ
ΕΛΠΙΔΑ!», υπογραμμίζει ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος, συγγραφέας, εκπαιδευτικός και
πατέρας. «Ο Αλέξανδρος (δεν μπορώ μπροστά από το όνομά του να βάλω το επίθετο
"μικρός") σε ένα τόσο μεστό κείμενο, με ιδιαίτερη οξυδέρκεια
ακτινογραφεί τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία, κάνει διάγνωση καταγράφοντας τα
αίτια και προτείνει θεραπεία, μέσα από τις λύσεις που δίνει. Κι εκεί θέλω να
σταθώ, ο Αλέξανδρος προτείνει οι γονείς να αφιερώσουν χρόνο στα παιδιά τους,
ποιοτικό χρόνο, να τα πάρουν αγκαλιά, δηλαδή να χτίσουν μια συναισθηματική
σχέση μαζί τους και να επανεξετάσουν τις αξίες που έχουν θέση μέσα από την
ουσιαστική επαφή τους με τη λογοτεχνία!».
«Είμαι μητέρα ενός μικρού
παιδιού και από τη δική μου σκοπιά πιστεύω ότι ο Αλέξανδρος τα λέει πάρα πολύ
καλά», σχολιάζει η Βάσω Παπασωτηρίου.
«Με όλα όσα αναφέρει για την Μπεζεντάκου ή για τη Λάμπρου, χωρίς να το
καταλαβαίνει, εστιάζει σε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της κοινωνίας μας.
Ειλικρινά πιστεύω ότι τα παιδιά είμαστε εμείς οι ίδιοι, δηλαδή ότι το παιδί μου
είναι ό,τι κάνω εγώ ως μητέρα του και η υπόλοιπη οικογένειά του μέσα στο σπίτι.
Αρα πρέπει αρχικά να ξεπεράσουμε εμείς, οι μεγάλοι, αυτά που έχουμε κρατήσει
από τους γονείς μας και μετά να σκύψουμε πάνω στα παιδιά μας».
(Οι
αντιδράσεις του κοινού)
Οι αναγνώστες γράφουν
Έσπασαν χθες τα τηλέφωνα
της εφημερίδας, από αναγνώστες που ήθελαν να εκφράσουν τον ενθουσιασμό τους για
το πρωτοσέλιδο με την επιστολή του 13χρονου με τίτλο «Σε σας μιλάω, γονείς...».
Πολλές και οι επιστολές που έφθασαν στα γραφεία (με e-mail και fax) στις οποίες
επικροτείται η επιλογή της εφημερίδας για τη δημοσίευση της επιστολής.
Ενδεικτικά δημοσιεύεται μέρος μόνο μερικών εκ των επιστολών:
* Ο κ. Αχιλλέας Ευθ. Αρχοντής, φοροτεχνικός, Αγιά
Λάρισας, μεταξύ άλλων σημειώνει: «Σ-υ-γ-χ-α-ρ-η-τ-ή-ρ-ι-α!... Για το
συγκλονιστικό πρωτοσέλιδο, για την ομορφιά, τη δροσιά και τη συγκίνηση που μας
πρόσφερε ο "μικρός" Μέγας Αλέξανδρος, για το μάθημα που μας έδωσε,
για τα λόγια του που στάλαξαν στην καρδιά μας μια μεγάλη δόση ελπίδας. "Όχι,
δεν είναι όλα τα παιδιά μας έτσι όπως μας τα πουλάν τα κανάλια και οι άλλοι
σκουπιδότοποι και ρακοσυλλέκτες! Όχι, υπάρχουν και γονείς που μεγαλώνουν παιδιά
με αγάπη και σεβασμό και όχι με τηλεοπτικά και άλλα σκουπίδια. Όχι, υπάρχουν
ακόμα εφημερίδες που δεν τρέφονται με σάρκες και δεν ταΐζουν τον κόσμο
"Αποδείξεις" της πτωματοθηρίας τους, ούτε μας οδηγούν στη
"Ζούγκλα" μέσω του "Κίτρινου Τύπου"».
* Ο κ. Γιώργος Αποστολόπουλος, ιδιωτικός
υπάλληλος-φυσικός-μηχανικός: «Αγαπητή "Ελευθεροτυπία", χωρίς πολλά
λόγια, θα ήθελα απλά να εκφράσω τα θερμά μου συγχαρητήρια για την τόλμη που
επιδείξατε να δημοσιεύσετε το άρθρο του μαθητή-αναγνώστη σας. Είναι η πρώτη
φορά που αισθάνομαι την επιθυμία να επικοινωνήσω με ένα έντυπο ΜΜΕ κι αυτό χάρη
στον 13χρονο, του οποίου το κείμενο -κατά την ταπεινή μου άποψη- είναι ένα από
τα πλέον επαναστατικά και καυστικά σχόλια που έχουν δημοσιευτεί ποτέ στην
εφημερίδα σας, από τότε -τουλάχιστον- που έγινα αναγνώστης σας, στις αρχές της
δεκαετίας του '80, όντας περίπου 10 χρονών. Συγχαρητήρια και πάλι!».
* Ο κ. Κώστας Ποζιάδης: «Αξιότιμε κύριε
διευθυντή, σας συγχαίρω για την πρωτοβουλία σας να διαθέσετε ολόκληρη των πρώτη
σελίδα της αγαπημένης μας "Ελευθεροτυπίας", προκειμένου να
δημοσιεύσετε μακροσκελή επιστολή ενός δεκατριάχρονου παιδιού που ασκεί
αυστηρότατη κριτική στους γονείς "του ελληνόφωνου κρατιδίου", όπως
αποκαλεί την Ελλάδα μας. Συγχαίρω επίσης και το νεαρό μαθητή».
* Ο κ. Γεράσιμος Φερεντίνος: «Με αφορμή την
πρώτη σελίδα του σημερινού σας φύλλου, αποφάσισα να σας γράψω για πρώτη φορά
στη ζωή μου (αν και πιστός αναγνώστης σας εδώ και 20 χρόνια) με σκοπό να σας
ευχαριστήσω για την επιλογή σας να δημοσιεύσετε αυτήν την επιστολή».
* Ο κ. Γιώργος Διαμαντόπουλος: «Συγχαρητήρια
για την πρώτη σελίδα της 7/11/2006. Δόξα τω Θεώ, που υπάρχουν ακόμα Μέσα σαν
εσάς, που έχουν το μυαλό και το θάρρος να προωθούν μια σοβαρή αντίσταση στο
σκουπίδι που είναι η σημερινή τηλεόραση».
* Ο κ. Θανάσης Πιτατζής, Δράμα, μεταξύ άλλων,
τονίζει: «Συγχαρητήρια, πρώτα στο Μεγάλο Μικρό Αλέξανδρό μας για την ευθυκρισία
και το υπέροχο γράψιμο όλων αυτών που αισθάνεται και ζει και μετά σε σάς, για
την "Ελευθεροτυπία" που αγαπώ. Η παραβατικότητα σ' αυτό το
"Ελληνόφωνο κρατίδιο", όπως πολύ εύστοχα το χαρακτήρισε ο Μ. Μ.
Αλέξανδρος, έχει παρεξηγηθεί, ως ανθρώπινη ή ιδεολογική ανάγκη, σε όλη την
πολύχρονη Ιστορία μας και μέχρι τα πρόσφατα έτη που στα σχολεία δε διδάσκεται.
Σεβασμός στα παιδιά. Σπάστε την τηλεόραση. Γεια σου Αλέξανδρε Ανδρικόπουλε».
* Τέλος, η κ. Χαρά Κουνάλη, προτείνει: «Αυτό το φύλλο
πρέπει να διαβαστεί σε όλα τα σχολεία σε μια συγκέντρωση Γονέων και Κηδεμόνων
και αν ήμουνα γονιός θα το ζητούσα και μόνη μου και από το υπουργείο».
Αναζητώντας τη χαμένη αθωότητα
Νέα παιδιά, απόφοιτοι πανεπιστημίων που τώρα
σπουδάζουν σε ιδιωτική σχολή δημοσιογραφίας, κλήθηκαν χθες να γράψουν τις
σκέψεις που τους γέννησε η επιστολή του 13χρονου μαθητή. Έχουν περίπου 10
χρόνια ηλικιακής απόστασης να τους χωρίζει από τον Αλέξανδρο. Κι όμως είναι
τόσο κοντά. Ακόμα μερικές φωνές που δεν βγαίνουν σε παράθυρα, φωνές που
βρίσκουν βήμα. Ας έπιαναν τόπο μια ώρα γρηγορότερα...
Έτοιμοι μόνο για το χειρότερο
Θεωρώ εξαρχής δεδομένο πως αυτό το παιδί
έχει γράψει την επιστολή παρά το νεαρό της ηλικίας του. Όπως αβίαστα δεχόμαστε
-αν και με κάποια έκπληξη- το γεγονός πως τα παιδιά στην ηλικία των 13 χρόνων
είναι προετοιμασμένα για τις πιο ειδεχθείς πράξεις (βιασμοί, δολοφονίες). Το
ίδιο αβίαστα θα πρέπει να δεχόμαστε πως είναι προετοιμασμένα και για τα
καλύτερα. Γιατί, όμως, τόση επιφύλαξη και άρνηση για τα καλύτερα και τόση σιγουριά
για τα χειρότερα; (...)
Γεγονός είναι ότι πως το σχήμα της
οικογένειας, όπως το γνώρισαν οι γονείς μας και μερικοί, αν όχι όλοι, από εμάς,
πλέον δεν είναι μοναδικό λόγω της ρευστότητας και της ταχύτητας που επιβάλλουν
οι εποχές. Οι γονείς αναγκάζονται να δουλεύουν περισσότερες ώρες, ίσως και τα
Σαββατοκύριακα, και σε περισσότερες από μία δουλειές για να μπορέσουν να
αντεπεξέλθουν στο κόστος της σύγχρονης ζωής. Η παιδεία που έχουν λάβει, αν και
ανώτερη, δεν συνάδει με την απαιτούμενη ποιότητα, εφόσον προβλήματα προϋπήρχαν
και θα συνεχίσουν να υπάρχουν -χαρακτηριστικό το αδιέξοδο με τους καθηγητές και
τους μαθητές. Το άγχος των γονέων, τόσο πνευματικό όσο και ψυχικό, τους
αναγκάζει να επιζητούν τα εφήμερα και τα ανούσια σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής
ακόμα και στις σχέσεις τους με τα παιδιά τους.
Χρυσάλκηστη Μπαλαμούτη
Διαφωνώ με τον Αλέξανδρο
- Ναι, υπάρχουν γεγονότα
που πραγματικά είναι τραγικά. Ναι, η ελληνική οικογένεια αντιμετωπίζει
προβλήματα συνοχής αλλά και επιβίωσης. Ομως, όχι! Ο ισοπεδωτικός λόγος του
μικρού μαθητή (μόλις 13 ετών) δεν αντιπροσωπεύει, ευτυχώς, την άποψή των
περισσοτέρων παιδιών για τους γονείς τους.
- Όχι! Δεν ζούμε σε
ελληνόφωνο κρατίδιο με χαμένη μνήμη.
- Όχι! Δεν είναι οι
γονείς σαλταρισμένοι.
- Όχι! Δεν είναι όλοι
τσιφτετέλληνες και εγκλωβισμένοι.
Εγώ ως γονιός -όπως και πάρα πολλοί γύρω μας
ευτυχώς- δώσαμε στα παιδιά μας και αγάπη και τρυφερότητα και αισθητική
καλλιέργεια και δεν μας αφορούν οι χαρακτηρισμοί του μαθητή.
Θέλω να πιστεύω ότι το δικό μου το παιδί διαβάζοντας
αυτή την επιστολή θα προβληματιζόταν, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα την
ενστερνιζόταν.
Μαρία Μανιδάκη
Θύματα ειρήνης
Θύματα ευμάρειας, θύματα της ελάσσονος
προσπάθειας, θύματα αδυναμίας του «σοκαρίζεσθαι». Ερμαφρόδιτες υπάρξεις που
παραπαίουν ανάμεσα στον κυνικό ενήλικα και στον σκληρό ανήλικα. Χωρίς ελπίδα
για το ότι υπάρχει λίγο ακόμα, λίγο περιθώριο για βελτίωση. Υπάρχει ήδη ένα
σπίτι, ένα αμάξι, μια δουλειά, μια ευκαιρία ίσως. Ήδη.
Τελικά η μεγαλύτερη αλήθεια είναι ότι πρέπει
να γεννιέσαι στην αρχή της ζωής και όχι στο επιτυχημένο τέλος της. Γιατί, μετά
απομένουν μόνο ένστικτα προς ικανοποίηση.
Η ερωτική βιομηχανία ανθεί. Οι
γαστριμαργικές απολαύσεις «πουλάνε». Ακόμα και το ένστικτο της αυτοσυντήρησης
που μέχρι πρότινος παρέμενε ανενεργό, τώρα λαμβάνει νέα διάσταση με τα
νεοϊδρυθέντα fight clubs. Οτιδήποτε, σοκάρει δε σοκάρει πια, είναι εκπομπή. Και
στο τέλος της ημέρας δεν συνέβη κανένας αγώνας για επιβίωση, παρά αν ανήκουμε
στους τυχερούς, παλέψαμε από ανθρωποειδή να γίνουμε άνθρωποι.
Κατερίνα Γερονικολού
Μια κραυγή...
Μια κραυγή... Μια κραυγή που σκίζει τον
αέρα, υψώνεται πάνω από την τηλεβαβούρα και τις μικρο-συζητήσεις, πάνω από τις
φωνές δημοσιογράφων και «αυτόπτων» μαρτύρων, πάνω από φωνές ειδικών και
«παραβατολόγων».
Μια φωνή που, για να καταφέρει ν' ακουστεί
μέσα σ' αυτόν τον παραλογισμό που ζούμε καθημερινά, ντύνεται κάτι απ' την αψάδα
και τη σκληρότητα του κόσμου που αντικρίζει, παίρνει τις λέξεις που σφυρίζουν
δίπλα του, τις κάνει όπλα και τις αντιγυρίζει σ' αυτούς, σε όλους μας.
Μα το πιο περίεργο από όλα είναι ότι το
«κατηγορώ» αυτό μοιάζει με απολογία ατόμου που βλέπει να κατηγορείται το ίδιο
άδικα και έχει βαλθεί να αποκαλύψει τη σκευωρία, να αποδώσει τις ευθύνες στους
πραγματικούς ενόχους, να μην ξεφύγουν πάλι, να μην ξεγλιστρήσουν. Όχι πάλι!
Αυτή η κραυγή, παρά τον σκληρό της λόγο,
ζητάει αγάπη. Όχι υλικά αντικείμενα. Αγάπη. Και κυρίως ζητάει πίσω την αθωότητα
αυτή της γενιάς, που δεν πρόλαβε να τη ζήσει. Την αθωότητα που χάνουν τα παιδιά
των ανθρώπων, γιατί οι ίδιοι οι άνθρωποι χάνουν το όραμά τους γιατί θεωρούν
δεδομένα τα πιο ουσιαστικά και σημαντικά δώρα που μας προίκισε η φύση, η ίδια η
ζωή.
Ακούτε;;; Σε σας μιλάω γονείς... Πόσο
κοστίζει ένα χάδι, μια αγκαλιά; Πόσο κοστίζει ένα χαμόγελο παιδιού; Και πόσο
κοστίζει μια χαμένη αθωότητα;
Αλεξάνδρα Γέροντα
Θυμίζει ότι είναι παιδί
Φαίνεται να θυμίζει στους γονείς τι σημαίνει
παιδί! Και... ο tempora ο mores! Χρειάζεται υπενθύμιση; Και μάλιστα σε
ανθρώπους που τα μεγαλώνουν, όσο καθημερινά τα είχαν κοντά τους; Ή μήπως τελικά
τα έχουν κοντά τους -μέσα στο σπίτι- και όμως τόσο μακριά τους; (...).
Το παιδί -ενήλικας (τόσο οξύμωρο κι όμως
αληθινό ) βγάζει μια φωνή απελπισίας που ο λόγος του τη μετατρέπει σε κραυγή:
«Από εσάς ξεκινά το πρόβλημα». Έτσι είναι επόμενο να διαμορφώσουν τους
απογόνους τους με όμοιο τρόπο, μ' αυτόν που έχασαν όταν ήταν «τίμιοι»,
«αξιοπρεπείς». Είναι επόμενο να τους «εκπαιδεύσουν να ζούνε σε έναν κόσμο, σ'
έναν κόσμο χωρίς αισθητική». Είναι επόμενο και ακόλουθο να προκύπτει ως νέα μόδα
η «παραβατικότητα». Πράγματι, ο «εγκληματίας» δεν γεννιέται, γίνεται. Τον
κατασκευάζει το «φτωχό» σε ηθική και ορθά πρότυπα περιβάλλον του. Περιβάλλον,
όμως, του παιδιού είναι και το σχολείο του, οι δάσκαλοί του...
Αλέξανδρος Αντωνίου
Όταν καταργείται η παιδική ηλικία
Μεγάλωσα σε χρόνια όπου χαρακτήριζες «κακό
παιδί» αυτό που προκαλούσε φασαρία στην τάξη, που ήταν μέρος της κλίκας, που
δεν άκουγε τους γονείς του, που σου απαντούσε συνεχώς με ένα «όχι». Πάντως, δεν
χαρακτηρίζαμε κακό παιδί αυτό που βίαζε ή, χειρότερα, αυτό που σκότωνε... γιατί
απλά δεν υπήρχε. Μεγαλώσαμε σε χρόνια όπου είχαμε μια γιαγιά να μας λέει
παραμύθια, να μας εξηγεί τι σημαίνει φτώχεια, αλήθεια, τι καλό και τι κακό...
μεγαλώσαμε με γονείς που ήξεραν την πρόοδό μας στην τάξη, τις παρέες μας, το τι
μας κάνει χαρούμενους και τι στενοχωρημένους. Μεγαλώσαμε απλά σαν παιδιά...
Αυτό που τώρα με τρομάζει είναι γιατί αυτή η αλληλουχία δεν μπορεί να
συνεχιστεί και τι είναι αυτό που φταίει, που χαλάει τη συνταγή στο να κάνουμε ή
να μεγαλώσουμε και εμείς παιδιά. Ναι παιδιά! Γιατί είναι λυπηρό να μην υπάρχει
πλέον η αθώα, η τρυφερή, η ανέμελη παιδική ηλικία. Είναι θλιβερό η κοινωνία να
καταργεί την παιδικότητά σου και να μετατρέπεσαι άτυπα σε έναν ενήλικο.
Κατερίνα Ιωσηφίδου
Ποιος ξεχνάει τα φαινόμενα ρατσισμού;
Παρατηρώντας τα όσα διαδραματίζονται τις
τελευταίες ημέρες ή, καλύτερα, τους τελευταίους μήνες στη χώρα μας,
αναρωτιέμαι, πόσο πολύ μας σοκάρουν πραγματικά. Η εξαφάνιση ενός παιδιού με
πιθανή εμπλοκή συμμαθητών του, η καταγγελία για βιασμό μιας 16χρονης από
τέσσερις συμμαθητές της και η ταυτόχρονη βιντεοσκόπηση από τρεις συμμαθήτριές
της είναι ίσως ακραία περιστατικά. Και στις δυο περιπτώσεις μιλάμε για
ανθρώπους που ήρθαν εδώ με την ελπίδα ότι θα βρουν φιλόξενο έδαφος, σ' έναν ξένο
γι' αυτούς τόπο. Και ξαφνικά μιλάμε για ρατσισμό, για επιθετική συμπεριφορά,
για μαθητές εκτός ελέγχου. Σαν να μην έχουν συμβεί όλα αυτά εδώ. Σαν να ξεχνάμε
τους γονείς που τραβούσαν τα παιδιά τους απ' την παρέλαση, όπου σημαιοφόρος
ήταν ο Αλβανός αλλά αριστούχος μαθητής... Μια κοινωνία ολόκληρη να ξεσηκώνεται
για να υπερασπιστεί τα «εθνικά ιδεώδη» απορρίπτοντας ένα κομμάτι της.
Ελένη Καμπουράκη
ΣΤΗΝ ΚΑΦΕΤΕΡΙΑ
«Οι γονείς δεν μας καταλαβαίνουν»
Της ΛΙΑΝΑΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
Τα ζωγραφισμένα σχολικά σακίδια στην πλάτη
της καρέκλας και τα κινητά πάνω στο τραπέζι, δίπλα στα πολύχρωμα κασκόλ που
φορούσαν όταν έφυγαν αξημέρωτα για το σχολείο. Τα ποτήρια τους γεμάτα καφέ.
Φορούν σκούρα γυαλιά, μεγάλα. Μεσημέρι κι ο χειμωνιάτικος ήλιος τους έβγαλε
στην πλατεία.
Δεν ξέρουν τίποτα για το χθεσινό πρωτοσέλιδο της «Ε». Δεν διαβάζουν
εφημερίδες. Το γράμμα του συμμαθητή τους το βλέπουν για πρώτη φορά.
«Ξέρεις τι γίνεται; Όντως θέλουμε
περισσότερο χρόνο με τους γονείς μας, αλλά έχουμε συνηθίσει να μην τον έχουμε,
οπότε δεν μας πειράζει». Ο 16χρονος Λευτέρης με κοιτάζει χωρίς να βγάλει τα
γυαλιά του. «Το πρόβλημα για μένα είναι ότι οι γονείς δεν μας καταλαβαίνουν.
Παρατηρούν τις λεπτομέρειες και μας "παρατηρούν" για μη βασικά
πράγματα. Τη μάνα μου, για παράδειγμα, την ένοιαζε πιο πολύ το γιατί άργησα
χθες το βράδυ παρά το ότι ήμουν για αρκετές μέρες χάλια γιατί δεν ήξερα αν θα
μπω στη σχολική ομάδα ποδοσφαίρου, που είναι κάτι πολύ σημαντικό για μένα».
Δίπλα του κάθεται η Δήμητρα. Ετών 14 και με
κοιτάει στα μάτια. «Όσον αφορά τη δική μου οικογένεια, δεν ισχύουν αυτά που
περιγράφει ο 13χρονος. Ξέρω όμως τέτοιες περιπτώσεις. Οι γονείς δουλεύουν πολύ
και δουλεύουν για μας. Για να μη μας λείψει τίποτε. Σαφώς μερικές φορές θα
προτιμούσαμε να είχαμε περισσότερη συναισθηματική στήριξη. Είναι καλύτερο
κάποιοι προβληματισμοί μας να συζητιούνται με τους γονείς παρά με τους φίλους
μας. Δεν τους κακίζω όμως. Απλά κάνουν αυτό που νομίζουν καλύτερο για μας».
Ο Λευτέρης είναι πιο αυστηρός. Ίσως γι' αυτό
και δεν βγάζει τα γυαλιά του... «Οι γονείς έχουν την ικανότητα και το ένστικτο
να καταλαβαίνουν εάν το παιδί τους έχει κάτι. Απλά δεν έχουν χρόνο ν'
ασχοληθούν. Νομίζουν -το έχουν πει άλλωστε- ότι το μόνο που μας ενδιαφέρει
είναι το πότε θα βγούμε και εάν έχουμε προβλήματα με την κοπέλα μας ή με το
αγόρι μας. Δεν είναι έτσι. Νομίζουν ότι δεν μας απασχολεί το αν θα μπούμε στο
πανεπιστήμιο. Δεν είναι έτσι».
Για την Άννα και τον Γιάννη η ώρα της
χαλάρωσης στον ήλιο τελείωσε. Περιμένουν το λεωφορείο. Η 17χρονη για το σπίτι
και ο 16χρονος για το φροντιστήριο. «Είναι πολύ μικρός για να τα λέει αυτά ο
Αλέξανδρος», λέει η Άννα ρίχνοντας μια ματιά στην επιστολή. «Φταίνε και οι
γονείς, αλλά φταίνε και τα παιδιά. Στη δική μου οικογένεια δεν συμβαίνουν αυτά
που περιγράφει. Νομίζω ότι συμβαίνουν εκεί που τα παιδιά τα άφησαν να συμβούν».
Την ίδια άποψη έχει και ο Γιάννης, παρ' όλο
που βαριέται να διαβάσει «όλο αυτό το κατεβατό». «Δεν είναι αυτή η εικόνα της
οικογένειας. Σαφώς και αυτές οι καταστάσεις υπάρχουν, ιδιαίτερα σε οικογένειες
με χωρισμένους γονείς. Οι γονείς μας σήμερα δουλεύουν πολύ για να φέρουν
χρήματα στο σπίτι. Αυτό δεν σημαίνει ότι μας παραμελούν. Σίγουρα θα ήθελα
μεγαλύτερη κατανόηση και λιγότερη πίεση, αλλά αυτό μάλλον είναι διαχρονικό
αίτημα...».
«Για ό,τι κάνουν τα παιδιά φταίμε
εμείς οι μεγάλοι»
Αθανάσιος Βλαστός, διευθυντής στο Γυμνάσιο του Αλέξανδρου
Γι' αυτόν η επιστολή του Αλέξανδρου ήταν μια
ευχάριστη έκπληξη. Δεν το ξέρει καλά το παιδί, δυο μήνες το 'χει στο σχολείο.
«Δεν μπορώ να ξέρω εάν τα έγραψε μόνος του όλ' αυτά και δεν με νοιάζει. Επί της
ουσίας έχει δίκιο».
Ο κ. Αθανάσιος Βλαστός είναι
διευθυντής στο Γυμνάσιο της Βουλιαγμένης, το σχολείο του 13χρονου. Το τηλέφωνο
δεν σταματά να χτυπά στο γραφείο του. Τα ΜΜΕ, κυρίως τα ηλεκτρονικά, θέλουν να
γνωρίσουν τον μικρό κι αυτός πρέπει να τον προστατέψει. Συμφωνεί με τα
γραφόμενα του μαθητή του. Κουνάει συγκαταβατικά το κεφάλι του και μας φέρνει
έναν κίτρινο φάκελο με πανομοιότυπα υπογεγραμμένα χαρτιά.
Εμείς χαλάμε τα παιδιά
«Για ό,τι κάνουν τα παιδιά, φταίμε εμείς οι
γονείς. Εμείς χαλάμε τα παιδιά. Θέλετε παραδείγματα; Έστειλα μια επιστολή σε
όλους τους κηδεμόνες ότι απαγορεύεται η χρήση και η κατοχή κινητών τηλεφώνων
στο σχολείο. Εξήγησα ότι σε αντίθετη περίπτωση το κινητό θα παρακρατείται και
θα επιστρέφεται το καλοκαίρι. Συμπεριέλαβα και δυο τηλεφωνικούς αριθμούς, στους
οποίους μπορούν, εάν υπάρχει ανάγκη, να επικοινωνήσουν με τα παιδιά τους και
επεσήμανα ότι υπάρχει καρτοτηλέφωνο εάν τα παιδιά θελήσουν να τους βρουν.
Αποτέλεσμα; Την επόμενη ημέρα ένας μαθητής μας έφερε κινητό στο σχολείο, το
οποίο και παρακράτησε ο καθηγητής του. Ήρθε ο πατέρας ωρυόμενος στο σχολείο και
είπε ότι δεν είχε λάβει γνώση, αφού μόνον η μητέρα υπέγραψε την επιστολή (!)
και ότι ήθελε να βρίσκει πάντα το παιδί του...».
Κι όμως. Αυτό δεν είναι το μοναδικό
περιστατικό. Δυστυχώς υπάρχουν δεκάδες παρόμοια, τα οποία θα δώσουν ερεθίσματα
και ερείσματα στα παιδιά να συμπεριφερθούν ανάλογα με τους γονείς τους. Πριν
από λίγες μέρες (23 Οκτωβρίου), ο κ. Βλαστός αποφάσισε να μεταφέρει όλα τα
θρανία στον προαύλιο χώρο και να βάλει τους μαθητές να τα καθαρίσουν από τα
δεκάδες σχέδια που είχαν οι ίδιοι γράψει με μαρκαδόρους και λευκό διορθωτικό.
Το ίδιο είχε κάνει και πριν από χρόνια με τις μοκέτες του σχολείου, που είχαν
γίνει χάλια. Έστειλε ξανά ενημερωτικό σημείωμα στους γονείς και ρωτούσε για
τυχόν αναπνευστικά προβλήματα των παιδιών λόγω χρήσης καθαριστικών. Εκτός του
ότι ξαφνικά εμφανίστηκαν αρκετοί μαθητές με τέτοια «προβλήματα», υπήρξαν και
πιο ακραίες αντιδράσεις... «Με πήραν γονείς τηλέφωνο και μου είπαν ότι δεν
έστειλαν το παιδί τους στο σχολείο για να γίνει καθαρίστρια...».
Τι παράδειγμα!
«Προσωπικά δεν αισθάνομαι
ένοχος, γιατί τα δικά μου παιδιά θεωρώ ότι τα μεγάλωσα σωστά. Το πρόβλημα είναι
ότι πολλοί γονείς αντιμάχονται το σχολείο. Όταν τους λέμε κάτι, το θεωρούν
υπόδειξη και μας λένε να μην τους κάνουμε μάθημα για το πώς θα μεγαλώσουν τα
παιδιά μας. Ξέρουν ότι δεν πρέπει να δώσουν το κινητό στο σχολείο κι όμως
αντιδρούν. Ξέρουν στο βάθος του μυαλού τους ότι ο καθαρισμός των θρανίων από
τους ίδιους τους μαθητές που τα λέρωσαν θα τους κάνει καλό. Και δεν τ' αφήνουν
να το κάνουν. Τι παράδειγμα παίρνουν αυτά τα παιδιά, το καταλαβαίνουν όλοι».
Λ. ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
ΑΠΟΨΕΙΣ (Σχόλιο της Εφημερίδας)
Οδός Ελπίδας
ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΠΕΤΡΑ στο
κοινωνικό τέλμα, που τάραξε τα νερά και ξύπνησε από την αφασία τούς
εφησυχάζοντες στην υποκριτική βόλεψή τους συνέλληνες, η επιστολή του 13χρονου
μαθητή, που δημοσίευσε χθες η «Ε» στην πρώτη της σελίδα.
ΤΟ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΙ το πλήθος
των θετικών αντιδράσεων που δέχθηκε χθες η εφημερίδα. Κυριολεκτικά κατακλύστηκε
από τα τηλεφωνήματα και τα μηνύματα μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, με τα
οποία εκφράζονται συναισθήματα, που αυτόματα προκάλεσε η επιστολή, αλλά
προπαντός παραδοχή των επισημάνσεων του 13χρονου μαθητή.
ΠΩΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ, άλλωστε,
κανείς να αντικρούει τις αλήθειες, που οι πάντες γνωρίζουν μεν, αλλά δεν
τολμούν να τις φωνάξουν, γιατί θα χρειαστεί στη συνέχεια να απολογηθούν, όσοι
αισθάνονται ενοχή. Και είναι πολλοί αυτοί που το ήξεραν και πριν διαβάσουν την
επιστολή.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ απλώς
υποκρίνεται, ότι δεν γνωρίζει την αλήθεια, δηλαδή αυτά που συμβαίνουν στα
σπλάχνα της. Έδειξε ένα παιδί, όπως θα μπορούσαν να δείξουν και πολλά άλλα
παιδιά, γιατί υπάρχουν σ' αυτόν τον τόπο, με το δάχτυλο τις κοινωνικές πληγές,
έδειξε την υποκρισία και την ανευθυνότητα.
ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ της
τελευταίας περιόδου ήταν που προκάλεσαν δονήσεις και ήρθαν ως φυσική συνέπεια
οι αντιδράσεις, οι ανησυχίες και η αναζήτηση των ευθυνών. Αντιδράσεις
εκδηλώθηκαν όχι μόνο στον κόσμο των ενηλίκων, που προσπάθησε να εξωραΐσει ή και
να διαστρέψει την πραγματικότητα.
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ, ίσως και
περισσότερες, εκδηλώθηκαν και μέσα στα σχολεία, ειδικά σε όσα βρίσκονταν υπό
κατάληψη, απ' όπου ακούστηκαν καίριες επισημάνσεις και σοβαρός, υπεύθυνος λόγος
από μαθητές, απευθυνόμενος στους ανεύθυνους σχολιαστές και στους απαθείς
παρατηρητές. Και, όμως, γι' αυτούς χτυπούσαν οι καμπάνες της βαθιάς κρίσης στην
εκπαίδευση, που είναι μέρος της γενικότερης κοινωνικής κρίσης.
ΜΕ ΑΥΤΟ το πνεύμα εγράφη
η επιστολή του 13χρονου μαθητή, με την οποία απευθύνονται αμείλικτα ερωτήματα,
προπαντός στους γονείς, που έχουν γίνει έρμαια της καταναλωτικής κοινωνίας και
της τηλεοπτικής αθλιότητας.
ΕΠΕΣΕ η πέτρα στο τέλμα
από τα γεγονότα και είναι βέβαιον ότι δημιουργεί προβληματισμούς σ' ολόκληρη
την εκπαιδευτική κοινότητα. Τα μηνύματα από τις καταλήψεις και από την
αναταραχή έχουν συγκεκριμένους παραλήπτες, όπως και η επιστολή της χθεσινής
πρώτης σελίδας.
ΟΙ ΠΑΡΑΛΗΠΤΕΣ οφείλουν να
απαντήσουν αν πράγματι υπάρχει ελπίδα. Αν υπάρχει, θα πρέπει να της ανοίξουν
τον δρόμο και να μην την προσπεράσουν.
Γράμματα Αναγνωστών και αντιδράσεων συνέχεια....
«Θύματα και οι γονείς»
Είτε συγχαρητήριες είτε
επικριτικές οι επιστολές εξακολουθούν να κατακλύζουν τα γραφεία της «Ε» για την
απήχηση που είχε το πρωτοσέλιδο της 7ης/11/2006 με θέμα τη φωνή του 13χρονου
προς τους γονείς.
Δημοσιεύουμε και σήμερα
(Παρασκευή 10 Νοεμβρίου 2006) αποσπάσματα αυτών των επιστολών.
* Η κ. Ετα Βασιλείου, δημοσιογράφος,
σημειώνει μεταξύ άλλων:
«Ένα παράθυρο στο αύριο
που άνοιξε με τόλμη η "Ε" στο πρωτοσέλιδό της φώτισε πολλές κρυμμένες
πτυχές της "νεανικής επικαιρότητας" παράλληλα με όσα έθιξε με τόση
ευαισθησία ο μαθητής. Είναι κι αυτά που γράφουν οι συνομήλικοί του στους τοίχους,
αυτά που βγαίνουν από τις κουβέντες τους αλλά κι όσα ανακαλύπτουν ή
αποκαλύπτουν κάποιοι άλλοι "έφηβοι" επιστήμονες, καλλιτέχνες,
δημοσιογράφοι κ.ά. Η "Ε", επιβεβαιώνοντας τον χαρακτηρισμό
"εφηβική" εφημερίδα, ανέδειξε μέσα από τις σελίδες της, πέρα από
αποδοχές και απορρίψεις, κοινωνικές και πολιτικές εκτιμήσεις, δάκρυα και
πανηγυρισμούς, μια σημαντική πτυχή - παράμετρο του θέματος Νεολαία.
Οι νέοι, οι σκέψεις τους, οι ιδέες τους, οι
προτάσεις τους, ο λόγος τους, οι δημιουργίες τους, οι αντιδράσεις και
διαμαρτυρίες τους είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες, προκλητικές και -το κυριότερο-
ζωογόνες για την κοινωνία μας. Κι όταν εκφράζονται οπουδήποτε και με
οποιονδήποτε τρόπο αποτελούν "μαγιά" για ένα βήμα μπροστά γενικότερα
κοινωνικά, πολιτικά αλλά και σε ειδικότερους τομείς επαγγελματικούς, τέχνης,
τεχνολογίας, επιστήμης, αθλητισμού».
* Ο κ. Χρήστος Φασλής: «Κύριε διευθυντά, τα
θερμά μου συγχαρητήρια για την προχθεσινή επιλογή εξωφύλλου της "Ε".
Υπάρχει «ελπίς» όχι μόνο γιατί υπάρχουν νέοι με αξίες και αρχές αλλά και γιατί
υπάρχουν έντυπα τα οποία όχι μόνο δικαιώνουν τον τίτλο τους αλλά και τη βαριά
τους ιστορία! Έντυπα με κοινωνική ευαισθησία και τόλμη όπως είναι 32 χρόνια
τώρα η "Ελευθεροτυπία". Για τον Αλέξανδρο τα λόγια είναι απλώς
περιττά! Τα είπε όλα με το όνομά τους χωρίς περιστροφές!
Εύχομαι ολόψυχα υγεία και δύναμη στο δύσκολο
και δημιουργικό σας έργο».
* Ο κ. Μανώλης Παπαστεφάνου («γιος και
πατέρας»): «Όσο και αν επικροτώ τη χθεσινή σας επιλογή για την πρώτη σελίδα,
δεν μπορώ να συγκρατήσω την αποστροφή μου με τη σημερινή δημοσίευση των
"αντιδράσεων". Τόση υποκρισία
επωνύμων και ανωνύμων που έτρεξαν να εκμεταλλευτούν τον συναισθηματισμό που
προκάλεσε η επιστολή του Αλέξανδρου. Σαν να ξύπνησαν σήμερα και να ανακάλυψαν
και να καταγγέλλουν όλα τα προβλήματα της κοινωνίας μας! Πού ήταν χθες και
προχθές;»
* Η μαθήτρια Γ' Λυκείου, Αθηνά Γ. Δημητριάδου, Φλώρινα: «Πρώτον,
διαβάζοντάς το και μάλιστα πολλές φορές, σε κανένα σημείο του δεν ένιωσα την
προσπάθεια ενός παιδιού να εκφράσει τον "πόνο" και την
"απογοήτευσή" του για τον κόσμο των γονέων. Αντίθετα, μου δίνει
περισσότερο την εντύπωση μιας "αφ' υψηλού" κριτικής του νεοέλληνα
γονέα, του οποίου η προβαλλόμενη εικόνα δεν ξέρω κατά πόσο ανταποκρίνεται στην
πραγματικότητα. Και δεύτερον, ένα παιδί σαν τον Αλέξανδρο, μορφωμένο και
προβληματισμένο, που δεν παρακολουθεί τηλεόραση παρά μόνο επιλεγμένα
προγράμματα, είναι φυσικό να γνωρίζει για "Λάμπρου, Μπεζαντάκου και το
νινί σέρνει καράβι"; Οξύμωρο σχήμα... Έτσι θα το χαρακτήριζα. Δεν ξέρω,
προβληματίζομαι. Για να πω την αλήθεια, εύχομαι αυτό το κείμενο να μην έχει
γραφτεί από 13χρονο, γιατί αυτό που μου υποδηλώνει είναι μια αλαζονική και εκ
του ασφαλούς κριτική. Θα προτιμούσα ένα απλό και λιτό κείμενο που να φανερώνει
τον παιδικό αυθορμητισμό, ένα κείμενο από παιδί που εκφράζει τον πραγματικό του
πόνο για καταστάσεις που ζει».
* Ο κ. Νίκος Δημόπουλος, Μόντρεαλ, Καναδάς:
«Πολλά συγχαρητήρια στον κ. Αθανάσιο Βλαστό. Αν υπήρχε ένας κ. Βλαστός σε κάθε
σχολείο, η Παιδεία και τα παιδιά της σημερινής κοινωνίας θα ήταν σε καλύτερη
κατάσταση και δεν θα υπήρχαν αυτές οι απαράδεκτες καταστάσεις που βλέπουμε
σήμερα στα σχολεία και στη νεολαία γενικά. Ντροπή στους γονείς που αντιδρούν
στην προσπάθεια των εκπαιδευτικών να μορφώσουν και να εκπαιδεύσουν τα παιδιά
τους. Όσο για την κ. Μαρία Μανιδάκη, έχει κάθε δικαίωμα να διαφωνεί για την
ωραία επιστολή του Αλέξανδρου. Πρέπει όμως να γνωρίζει ότι το πρόβλημα υπάρχει,
διότι αργότερα καταστάσεις μπορεί να αλλάξουν στην πορεία των σπουδών των
παιδιών της. Διότι ο κίνδυνος να παρασυρθούν και τα δικά της παιδιά καραδοκεί
παντού μέχρι να ενηλικιωθούν».
* Η κ. Βασιλική Μαρίνη, δικηγόρος, Γαργαλιάνοι
Μεσσηνίας: «Κύριε Φυντανίδη, σταματήστε επιτέλους αυτή την ιστορία με τον
13χρονο "Κάτωνα τον τιμητή" της κοινωνίας μας. Δεν αντιλαμβάνεστε ότι
εκτός από την κακοποίηση της παιδικής ηλικίας, που επέρχεται με την εγκατάλειψη
από τους γονείς, υπάρχει και μια άλλη μορφή κακοποίησης, η οποία επέρχεται με
τον ασφυκτικό εναγκαλισμό (μέχρι πνιγμού) της προσωπικότητας του παιδιού,
επίσης από τους γονείς του και κυρίως από τις μητέρες; Θα ήθελα να εκφράσω τη
θλίψη μου για τον χειρισμό του πράγματος από την "Ελευθεροτυπία", που
αφιέρωσε δύο ημέρες κατά σειρά το πρωτοσέλιδό της στον νέο ταγό της κοινωνίας
μας και επίσης την απογοήτευσή μου, για την απώλεια ορθοκρισίας από σοβαρούς
ανθρώπους (κ. Γραμματικάκη, είναι απίστευτο για εσάς) που όλοι μαζί
υποκρίνονται ότι δεν κατανοούν ή πράγματι δεν κατανοούν ότι το παιδί που γράφει
έτσι δεν είναι παιδί».
* Ο κ. Βασίλειος Καραδήμας, Αγ. Κων/νος: «Και
ξαφνικά μετά την επιστολή ενός 13χρονου, να 'σου από κοντά καθηγητές,
δικηγόροι, καλλιτέχνες και οι λοιποί συνήθεις ύποπτοι να αναλύουν και να
επικυρώνουν με στόμφο, σοφία και ό,τι άλλο. Μα καλά! Πού ήταν πριν από 2 ημέρες
όλοι αυτοί; Δεν είχαν καταλάβει ότι ισχύουν τα όσα είπε ο μικρός; Αν όχι, τότε
επιφοίτηση έλαβαν ξαφνικά; Αν, ναι, τι περίμεναν και δεν επαναστατούσαν; Το
απυρόβλητο ενός πιτσιρικά για να κρυφτούν από πίσω;
Ε, λοιπόν, όχι. Δεν φταίνε όλοι οι γονείς!
Οι πιο πολλοί είναι θύματα. Φταίνε όμως οι επώνυμοι, αυτοί που φαίνονται και
δίνουν παράδειγμα, που έχουν εξουσία, που έχουν δει τι υπάρχει έξω από το
σπήλαιο και προτίμησαν το παραβάν».
* Ο κ. Θεμιστοκλής Βλαχόπουλος, φιλόλογος Β'
Λυκείου, Κέρκυρας: «Και βέβαια υπάρχει ελπίδα· μεγάλη ελπίδα· μεγαλύτερη από
όση τη φανταζόμαστε. Οχι γιατί ο "μικρός" Αλέξανδρος έγραψε προχθές
όσα έγραψε στη γεμάτη αλήθεια επιστολή του, αλλά διότι τα παιδιά μας, οι νέοι
μας, οι έφηβοί μας είναι καλά παιδιά.
Ύστερα από 34 χρόνια που διδάσκω στη Μέση
Εκπ/ση μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι για ό,τι "παραβατικό" γίνεται στο
σχολείο, στην τάξη, ουδέποτε φταίει ο μαθητής· πάντα φταίει ο καθηγητής.
Γενικά, για να συντομεύω, έχουμε δημιουργήσει εμείς οι μεγάλοι για τα παιδιά
μας έναν βίο αβίωτο: α) Είναι παιδιά που δεν παίζουν, β) είναι νέοι που δεν
γυμνάζονται (παρότι λατρεύουν το γυμνασμένο κορμί), γ) είναι έφηβοι χωρίς
χόμπι, δ) είναι άνθρωποι καταπονημένοι από την υπερεργασία, ε) είναι παιδιά
χωρίς ψυχαγωγία, στ) είναι νέοι που κι αν ήθελαν να ερωτευτούν δεν αδειάζουν!».
* Ο κ. Πάνος Νότας, Σέρρες: «Δηλαδή ποια η
διαφορά σας από τον Ευαγγελάτο και την ελληνική TV; Στα χρονικά των ελληνικών
εφημερίδων δεν πρέπει να υπάρχει πιο κατευθυνόμενη επιστολή... πιο τραγικά
επιτηδευμένη... πιο αξιολύπητη... και να αποδίδεται η δημιουργία της σε ένα
13χρονο παιδί!!!».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου