Τετάρτη 9 Μαρτίου 2016

Εθελοντισμός: Προσφορά ή εκμετάλλευση;



Ακούμε τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο να γίνεται λόγος για εθελοντισμό, για προσφορά, εσχάτως και για φιλότιμο. Το φιλότιμο του Έλληνα, στο οποίο συχνά πυκνά γίνεται έκκληση να ενεργοποιηθεί ώστε να καταφέρουμε σαν κοινωνία όσα δεν καταφέρνουμε σαν κράτος.
Πριν γράψω ο,τιδήποτε άλλο, να εξηγηθώ: Είναι άλλο πράγμα  ο εθελοντισμός, τον οποίο υποστηρίζει εσαεί η εκκλησία μας – όχι μόνο εν μέσω κρίσης – η προσφορά δηλαδή προς το διπλανό μας όταν την έχει ανάγκη,  κι άλλο πράγμα αυτό που επιχειρείται  σήμερα αρχής γενομένης από το κεντρικό κράτος και την τοπική αυτοδιοίκηση, ακολουθούμενους από δεκάδες αμφιβόλων πολλές φορές προελεύσεων και στόχων ομάδων, ΜΚΟ, ιδιωτικών φορέων, τηλεοπτικών καναλιών και λοιπών συγγενών.
Δεν σημαίνει εθελοντισμός να κάνει ο πολίτης ή ο δημότης αυτό που δεν κάνει το κράτος ή ο δήμος.
Δεν σημαίνει εθελοντισμός να πληρώνω σαν πολίτης ή σαν δημότης για να έχω κάποιες στοιχειώδεις υπηρεσίες – βλ.  υγεία, παιδεία, κοινωνική πρόνοια, καθαρό περιβάλλον – και μετά να γίνεται επίκληση στο φιλότιμό μου να βάψω το σχολείο του παιδιού μου ή να μαζεύω τα σκουπίδια απ΄ το δρόμο! Όχι κύριοι, δεν είναι αυτό εθελοντισμός, αυτό λέγεται εκμετάλλευση από κείνους που το ζητούν και βλακεία από εκείνους που προστρέχουν. Για κάποιους δε συλλόγους και φορείς που μπαίνουν μπροστά και ζητούν από τα μέλη τους να κάνουν όσα θα έπρεπε να απαιτήσουν από την πολιτεία ή το δήμο, δεν θέλω να σχολιάσω. Αλλά μήπως εν τέλει ήταν – κάποιοι εξ αυτών -  οι ίδιοι άνθρωποι που σε προηγούμενες διοικήσεις διαδήλωναν και απαιτούσαν τα αυτονόητα; 
Κάποιος επιτέλους πρέπει να πει τα πράγματα με τ΄ όνομά τους! Ας είμαστε πάλι εμείς κι ας μας παίρνουν πάλι ανώνυμα τηλέφωνα κάποιες γνωστές άγνωστες «κυρίες» να μας βρίσουν (όπως είχε γίνει σε παλιότερο πρόσφατο άρθρο μας).
Τα σχολεία ζητούν από τους γονείς να συμβάλουν για να επιδιορθωθούν τα φωτοτυπικά μηχανήματα. Έχω στα χέρια μου χαρτί που αναφέρει πως το ποσό που θα συγκεντρωθεί από τον ετήσιο χορό του σχολείου θα δοθεί «για την επισκευή του τμήματος των υπολογιστών, διότι δεν υπάρχει αίθουσα Η/Υ και ούτε μηχανήματα»(!) Δεν με απασχολεί αν φταίει το κράτος ή ο δήμος. Αλλά το μπαλάκι δεν μπορεί να πέφτει πάντα στους γονείς. Έχουν γονατίσει όλοι οι σχολικοί σύλλογοι! Πάντα δίνονταν χρήματα για να φτιαχτεί το ένα ή το άλλο, αλλά αυτή τη στιγμή το πράγμα έχει ξεφύγει εντελώς! Γονείς, διευθυντές και δάσκαλοι έχουν στην κυριολεξία υιοθετήσει τα σχολεία! Βάφουν, ζωγραφίζουν, καθαρίζουν, αγοράζουν από ιδιωτικές χορηγίες κουρτίνες, εξοπλισμό, καθαριστικά, επιδιορθώνουν μηχανήματα. Τι άλλο ακόμη; Πιο φθηνά θα τους πήγαινε η κατ΄ οίκον διδασκαλεία!
Και μια ερώτηση κρίσεως κι όποιος κατάλαβε κατάλαβε! Ας πούμε ότι εγώ κάνω δουλειές με έναν δήμο ή με το κράτος,  είμαι για παράδειγμα εργολάβος ή προμηθευτής και επί σειρά ετών συνεργάζονται μόνο μαζί μου κι έχω εισπράξει ποσά και ποσά. Αν λοιπόν εγώ προσφέρω κάτι στο δήμο, κάτι που δεν μου κοστίζει αλλά που μου επιτρέπει να το διατυμπανίσω για να προβληθώ,  πώς λέγομαι; Εθελοντής; Ή εθνικός ευεργέτης; Και δικαιούμαι άραγε να απευθύνομαι στους συμπολίτες μου και να τους ζητώ να προσφέρουν εθελοντική εργασία; Δικαιούμαι ο ευνοημένος συνέταιρος του κράτους ή του δήμου να ζητώ από τους άλλους χωρίς κέρδος κέρατα; Σε μια εποχή που όλοι τρέχουμε για να επιβιώσουμε; Πώς λέγεται αυτός που ζητά κάτι τέτοιο και πώς λέγομαι γω που το προσφέρω;
Πόσο εθελοντικά λειτουργεί ένα κανάλι που ζει εις βάρος των πολιτών αυτού του κράτους, αφού μπορεί να χρωστά τεράστια ποσά σε φόρους, ασφαλιστικές εισφορές και δε συμμαζεύεται, όταν για παράδειγμα οργανώνει δράσεις για το περιβάλλον ή τους πρόσφυγες ή τους άπορους συνανθρώπους μας; Ο εθελοντισμός δεν είναι ντιρι ντάχτα στις ειδήσεις και μπράβο μας και ζήτω μας – είναι στάση ζωής, φιλοσοφία, προσφορά που δεν περιμένει αντάλλαγμα, όχι πρόφαση εν αμαρτίαις, γιατί αυτός ο εθελοντισμός δεν πείθει κανέναν.   
Από την άλλη φυσικά, υπάρχουν και υπήρχαν και στο παρελθόν αυτοί οι άνθρωποι που έχουν εντάξει την προσφορά στη ζωή τους, για να μην τα ισοπεδώνουμε όλα. Εκείνο που σημειώνουμε είναι η κακή χρήση του εθελοντισμού, όταν χρησιμοποιείται σκόπιμα για να αποποιηθούμε των ευθυνών μας και να τις φορτώσουμε στις πλάτες των άλλων. Και για να μπορούμε να κάνουμε τη διάκριση αυτή πρέπει να γίνουμε όλοι πιο …ψυλλιασμένοι. Ο ενεργός πολίτης είναι ο  χρήσιμος πολίτης αλλά δεν είναι το κορόιδο, διότι γνωρίζει καλά πού σταματούν οι υποχρεώσεις του και πού ξεκινούν τα δικαιώματά του. Κι επειδή ακριβώς το γνωρίζει κι έχει βάλει τα όριά του, οι άλλοι τον σέβονται. Καιρός λοιπόν να απαιτήσουμε το σεβασμό που μας χρωστάνε. Είναι στο χέρι μας, αρκεί να καταλάβουμε πως τον αξίζουμε.
Βίκυ Ψυλλάκη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Αρχειοθήκη ιστολογίου