Κυβερνητικές ασκήσεις επί χάρτου

Ο οδικός χάρτης της κυβέρνησης για την έξοδο από την κρίση περνάει μέσα από άγνωστες και ενδεχομένως αδιάβατες περιοχές. Τα 13 μέτρα με τα οποία η κυβέρνηση προβλέπει ότι θα μαζέψει έως το 2015 συνολικά 26 δισ. ευρώ κρύβει το καθένα και μία μεγάλη παγίδα, καθιστώντας αβέβαιη την επιτυχία του εγχειρήματος

Το μεσοπρόθεσμο πακέτο κινείται πάνω σε ένα γενικό πλαίσιο αισιόδοξων προβλέψεων, αφήνοντας ανοιχτά πολλά κρίσιμα ζητήματα:
*Το πρώτο και ίσως το σημαντικότερο είναι το πακέτο που θα χρειαστεί μέσα στο 2011, ύψους τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ. Θα οριστικοποιηθεί μετά τις 26 Απριλίου, όταν θα ανακοινώσει η Eurostat το έλλειμμα του 2010, και δεν αποκλείεται να «αβγατίσει» εκ νέου.
Το έλλειμμα αυτό θα χρηματοδοτηθεί με ορισμένα εκ των μέτρων του «μεσοπρόθεσμου πακέτου» (όπως είναι οι μαζικές συγχωνεύσεις ΑΕΙ, ΤΕΙ, εφοριών, αστυνομικών τμημάτων και προξενείων) αλλά και από... εφεδρείες. Πληροφορίες αναφέρουν ότι σε αυτές περιλαμβάνονται το ενιαίο μισθολόγιο, που δεν αναφέρεται καθόλου στα μέτρα της Παρασκευής, και στο πιο αυστηρό του σενάριο μπορεί να φέρει 4,5 δισ. ευρώ στα κρατικά ταμεία.
Εξετάζεται και η καθολική αύξηση του ΦΠΑ στο 23%. Υπάρχει πρόβλεψη στο μνημόνιο για αύξηση της φορολογίας στα αναψυκτικά το 2012.
Προς το παρόν δεν προκρίνεται η ενοποίηση των φόρων στα καύσιμα. Αγνωστες είναι οι αποφάσεις για μέτρα όπως τα τέλη κατοχής αυθαιρέτων, ενώ εκκρεμεί και η αύξηση των αντικειμενικών αξιών, μέτρα που έχουν ήδη προϋπολογιστεί για το 2011.
Οσον αφορά το «κοινωνικό αντιστάθμισμα», ο υπό ίδρυση «ενιαίος φορέας κοινωνικών παροχών» πρέπει να εξυγιάνει το σύστημα και να επιβάλει εισοδηματικά κριτήρια (εκτός από το επίδομα ανεργίας επί του παρόντος). Οσα επιδόματα «περάσουν» στον νέο ενιαίο φορέα θα συνιστούν το «ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα» που προανήγγειλε την Παρασκευή ο Γ. Παπανδρέου.
Οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν τον Μάιο από κοινού με την τρόικα και θα αποτυπωθούν στο πολυνομοσχέδιο που θα κατατεθεί έως τις 15 του μήνα στη Βουλή.
*Το 2011 θα κρίνει εν πολλοίς και την κατανομή των μέτρων του μεσοπρόθεσμου προγράμματος 2012-2015, αξίας 23 δισ. ευρώ. Κυβερνητικά στελέχη αναγνωρίζουν τη δυσκολία του εγχειρήματος.
Η κυβέρνηση πρέπει να φέρει άμεσα αποτελέσματα στα μέτωπα της φοροδιαφυγής, της εισφοροδιαφυγής και της σπατάλης, κάτι που δεν κατάφερε τον προηγούμενο ενάμιση χρόνο. Αν αποτύχει, τότε υπάρχουν, λένε κυβερνητικοί παράγοντες, δύο επιλογές:
Η πρώτη είναι να προχωρήσει σε νέες οριζόντιες περικοπές, κάτι που θα ικανοποιούσε την τρόικα αλλά θα προκαλούσε τεράστιες αντιδράσεις και μεγάλη ύφεση. Η δεύτερη είναι να πάει κόντρα στην τρόικα, χαλαρώνοντας τους στόχους περιορισμού του ελλείμματος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα βασίζεται σε δύο κομβικές παραδοχές: Οτι το 2012 θα είναι έτος ανάκαμψης με σταθερή αύξηση του ΑΕΠ πάνω από 2% για τα επόμενα χρόνια και παράλληλα δεν θα επιδεινωθεί περαιτέρω ο δείκτης ανεργίας. Με τις παραδοχές αυτές προβλέπεται ότι θα επιτευχθεί η εξοικονόμηση 14 δισ. ευρώ από την περιστολή των δαπανών και τουλάχιστον 9 δισ. ευρώ από την αύξηση των εσόδων έως το 2015.
Ωστόσο τη ρότα αυτή δεν έδειξαν να συμμερίζονται οι αγορές, ενώ οξύτατες ήταν και οι πρώτες αντιδράσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και τα συνδικάτα. Ουσιαστικά αμφισβητούνται και οι παραδοχές αλλά και η ικανότητα της κυβέρνησης να φέρει σε πέρας αυτό το πρόγραμμα, μέσα σε ένα εξαιρετικά δύσκολο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον.
Των ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΚΑΔΔΑ, ΜΠΑΜΠΗ ΑΓΡΟΛΑΜΠΟΥ
Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 17 Απριλίου 2011